Tóm Tắt
AMM là gì?
AMM ( viết tắt của Automated Market Maker ) là công cụ tạo lập thị trường tự động hóa. Đây là phương pháp thanh toán giao dịch sử dụng thuật toán để giám sát giá token ngay tại thời gian mua .
Cơ chế AMM không có khái niệm người bán, thay vào đó, các smart contract sẽ đóng vai trò là trung gian, người bán bỏ tài sản vào một nơi gọi là Pool thanh khoản, sau đó người mua sẽ swap tài sản họ đang có với tài sản trong pool thông qua smart contract.
Bạn đang đọc: AMM là gì? Tìm hiểu tổng quan về AMM (2022)
AMM thường gặp ở các sản phẩm DEX (Decentralized exchanges) như: Uniswap, Bancor, Mooniswap… Tuy ở các sàn, cơ chế AMM có thay đổi đôi chút để thu hút người dùng, nhưng nhìn chung thì khá giống nhau.
[ Coin98 Insights TV ] Trọn bộ kỹ năng và kiến thức cơ bản về AMM DEX – Hướng dẫn sử dụng AMM đã được chuyển hóa thành video. Bạn hoàn toàn có thể xem video ngay tại đây .
Lợi ích & hạn chế của AMM
Lợi ích
- Trượt giá thấp (đối với các token thanh khoản kém).
- Độ trễ của giao dịch được tính bằng mili giây thay vì giây.
- Các thị trường phát triển có tính thanh khoản cao.
- Giảm thiểu thao túng thị trường, rửa tiền.
- Tạo thu nhập thụ động cho Liquidity providers.
Hạn chế
- Dường như quá dễ để có thể tạo pool trên các sàn AMM, đặc biệt là Uniswap, nên hiện nay, có rất nhiều scam token trên thị trường, tất cả đều giống từ logo đến tên token. Do đó, cái để phân biệt real và fake token chính là smart contract, và người dùng mới sẽ rất dễ bị nhầm lẫn dẫn đến mất tiền vì gửi tiền vào sai smart contract.
- Không thể treo lệnh bán giá cao hoặc mua giá thấp trong tương lai cho người dùng không có thời gian canh giá.
- Impermanent loss: Có thể hiểu đơn giản là tổn thất có thể xảy ra khi so sánh giữa việc bạn hold token trên wallet và đóng góp vào pool. Đây là lý do Hakka pool 1 sử dụng stable coin như mình đã nói phía trên.
- Phí để trả cho providers tùy thuộc vào pool, pool càng lớn thì phí càng rẻ.
Công thức toán học đằng sau AMM trong DEX
Nhìn chung, AMM là một quy mô rất đơn thuần. Có một giá trị không đổi link giữ 2 token khác nhau trong một sàn thanh toán giao dịch phi tập trung chuyên sâu .
Đây là quy mô đó :
Trong đó :
- K là biến hằng số mà mình đã đề cập.
- X là token A.
- Y là token B.
- Chúng ta có thể thay đổi biến 0,5 thành các số khác. Nhưng nói chung, tổng của lũy thừa của X và Y phải bằng 1.
Khi lập map, đồng đội sẽ nhận được một đường cong lõm, như hình dưới đây. Khi thêm thanh khoản vào, đường cong di dời ra ngoài. Điều đó nghĩa là bạn bè sẽ chịu ít phí hơn ( ở đây là phí trượt giá ) khi thanh toán giao dịch. Nhưng nhìn chung, đường cong sẽ không đổi khác nhiều .
Hằng số K là gì trong việc giao dịch các token?
Do K là một hằng số, như mình đã luận bàn ở trên, sẽ dẫn đến một hiện tượng kỳ lạ mê hoặc !
Hãy tưởng tượng những hình này có màu trong suốt và đồng đội hoàn toàn có thể thấy cả ba hình chữ nhật trên. Đây là những hình chữ nhật khác nhau ở dưới đường cong .
Nó có nghĩa gì khi cả 3 đều ở dưới đường cong?
Vùng dưới đường cong cho thấy số token mà tất cả chúng ta sẽ được nhận được khi hoán đổi ( swap ) một token này cho một token khác. Có thể thấy rằng khi bạn đổi khác số lượng token khi Swap, thì sẽ nhận lại một tỉ lệ hoán đổi khác nhau .
Nhưng điều mê hoặc là nếu bạn bè giám sát diện tích quy hoạnh của ba hình chữ nhật ( tưởng tượng chúng không trùng nhau ) thì diện tích quy hoạnh của 3 hình chữ nhật là như nhau !
Nhờ hằng số K này, làm cho những hình chữ nhật này đều giống nhau về khối lượng !
Bởi vì theo triết lý bảo toàn, nguyên tắc tiên phong trong vật lý, không có gì bị tàn phá, nó chỉ biến hóa từ dạng này sang dạng khác. Vì vậy, nó cũng đúng với hằng số K này. Tổng diện tích dưới đường cong sẽ vẫn như cũ chính do không có gì bị mất đi hoặc được tạo ra .
Điều đó có nghĩa là gì?
Bất cứ khi nào bạn bè biến hóa từ token A sang token B hoặc từ B sang A, số lượng đổi khác là như nhau, miễn là đường cong không di dời. Nếu đường cong biến hóa vì có thêm thanh khoản, thì khu vực dưới đường cong sẽ khác. Nhưng nếu mọi thứ vẫn như cũ, đồng đội hoàn toàn có thể biến hóa bất kể số lượng Token A nào cho Token B và tổng số token sẽ là giống nhau .
Quá trình phát triển của AMM
Một trong những sàn đưa AMM lên đỉnh cao chính là Uniswap với các hidden gem x10; x100. Tuy nhiên, Kyber Network (2018) và Bancor (2017) mới là những người đầu tiên áp dụng AMM.
Khác với Uniswap, Kyber Network là quy mô AMM tập trung chuyên sâu ( centralized ), nên chỉ có team và Market maker mới có quyền trấn áp pool, không ai được góp phần vào pool .
Tháng 11/2019, Uniswap chính thức sử dụng chính sách AMM phi tập trung chuyên sâu ( decentralized ), được cho phép bất kể ai cũng hoàn toàn có thể góp phần vào pool làm tăng tính thanh khoản. Sau đó, những người góp phần vào pool ( providers ) cũng được hưởng một phần phí thanh toán giao dịch khi có thanh toán giao dịch trên Uniswap được triển khai .
Nếu trên Uniswap, bạn chỉ có thể đưa ETH kèm 1 token khác vào 1 pool, thì Balancer có một sự cải tiến đáng kể: Cho phép người dùng có thể thêm tận 8 token khác nhau giúp việc swap được thuận tiện hơn. Ngoài ra, ở Balancer, providers còn được tùy chỉnh tỉ lệ các token đưa vào pool trong 1 lần chuyển.
Ví dụ:
- Trên Uniswap, nếu bạn muốn lấy HAKKA nhưng có USDT, bạn phải swap 2 lần: Lần 1 swap USDT sang ETH, lần 2 swap ETH sang Hakka, như vậy, tổng phí sẽ tốn gấp đôi, việc này sẽ không xảy ra ở Balancer.
- Còn khi muốn góp vào Uniswap pool, ở Uniswap, bạn phải chuẩn bị token và ETH tỷ lệ 1:1 mới được góp, ở Balancer, tỷ lệ các token như thế nào cũng được.
Liquidity Pool ở Curve chỉ cho phép đóng góp stablecoin, điều này làm giảm trượt giá khi giao dịch. Việc sử dụng stablecoin nhằm giữ giá tài sản cũng có thể thấy trong một vài pool khác không chỉ riêng trên các sàn phi tập trung (DEX), Hakka pool 1 là một ví dụ.
Uniswap V2 lúc bấy giờ hoàn toàn có thể được xem là quy mô cơ bản nhất cho mọi AMM, vậy quy mô hoạt động giải trí của nó như thế nào ? Liệu có những tiềm năng và thời cơ góp vốn đầu tư gì ở dự án Bất Động Sản này ? Anh em tìm hiểu và khám phá thêm ngay tại đây .
Tìm hiểu: Phân tích mô hình Uniswap V2
Các Liquidity Pool thường gặp trong AMM
Có 3 loại Liquidity Pool thường gặp trong AMM :
- Fed price reserves: Hiểu đơn giản là sẽ tham chiếu với giá bên ngoài, khi token trong pool không được update hoặc cơ chế imbalance được trigger, các giao dịch sẽ tự động dừng lại.
- Automated price reserves: Liquidity pool sẽ được tạo kèm theo các thuật toán để điều chỉnh giá, cách làm này sẽ cải thiện hơn Fed price reserves ở điểm không cần so sánh với giá bên ngoài, đây là cách Uniswap và Balancer đang làm.
- Bridge reserves: Cách làm này là tập hợp thanh khoản của các nguồn on-chain khác như 0x và Uniswap. Các giao dịch đến từ các nguồn này sẽ không mất phí giao dịch.
Khi trở thành Liquitity Provider, bạn nhận được gì?
Thông thường, những liquidity providers sẽ nhận được phần thưởng là phí thanh toán giao dịch. Cụ thể, Ở Uniswap, 0.3 % phí thanh toán giao dịch sẽ chia đều cho những thành viên góp phần vào pool được thanh toán giao dịch, hay ở Curve là 0.04 % .
Tuy nhiên, bên cạnh phí thanh toán giao dịch, một số ít sàn sẽ vận dụng thêm Tặng Kèm native token như BAL ( Balancer ), Sushi ( Sushiswap ). Cách này sẽ giúp lôi cuốn người dùng góp phần vào pool, vì nếu sàn tăng trưởng mạnh, token có thêm nhiều incentives thì profit sẽ tăng lên rất nhiều .
Tìm hiểu thêm: Những rủi ro cần biết khi trở thành LP của các AMM
Thực trạng hiện tại của AMM
Trong toàn cảnh những hệ sinh thái lần lượt mọc lên, AMM gần như là một mắc xích tiên phong được chú ý quan tâm đến, chính bới nơi này được xem như TT thanh toán giao dịch của cả hệ sinh thái .
Có thể lấy ví dụ ở Polygon, khi Layer-2 được chú ý, cụ thể là bắt đầu với Polygon, thì Quickswap đã có mức tăng trưởng khủng khiếp, từ ~$10 lên đến $1,000 cho 1 token QUICK. Hay đối với Avalanche, khi cộng đồng chú ý đến sự tăng trưởng của AVAX, thì giá của PNG (token của Pangolin), hay JOE (token của Trader JOE) cũng pump theo.
Một xu hướng khác trong năm 2021 mà mình muốn nói về AMM, đó là việc tích hợp hàng loạt chức năng, biến các AMM trở thành một DeFi hub thu nhỏ. Lấy ví dụ với Sushi: Trước đây, chúng ta chỉ biết SushiSwap với Swap token, giờ đây, SushiSwap có thể được gọi với tên đơn giản hơn là Sushi vì thực chất, dự án đã tích hợp rất nhiều sản phẩm khác như Lending (Kashi), IDO Platform (Miso),…
Một cái tên khác cũng khá nổi tiếng trong AMM, đó là PancakeSwap, cũng đi theo hướng đó với rất nhiều mô hình được xây dựng trên CAKE (token của dự án) có thể kể đến như IFO, xổ số,…
Tổng kết
AMM là một trong những dự án Bất Động Sản độc lạ nhất mà DeFi từng sản sinh ra. Nếu nói DeFi là tương lai của Crypto, thì mảnh ghép này vẫn sẽ luôn sống sót và tăng trưởng. Anh em nghĩ sao về AMM lúc bấy giờ ? Có thể comment quan điểm của mình bên dưới .
Source: https://final-blade.com
Category : Tiền Điện Tử – Tiền Ảo
