Tóm Tắt
Bán khống là gì?
Hai quy mô kiếm tiền cơ bản nhất trên kinh doanh thị trường chứng khoán là : 1 ) mua giá thấp rồi bán giá cao và 2 ) bán giá cao rồi mua lại giá thấp .
Mô hình thứ nhất là việc quen thuộc mà các nhà đầu tư Việt Nam vẫn (cố gắng) làm trong hơn 20 năm qua. Mô hình thứ 2 có tên là “bán khống” (tiếng Anh là short sell) và chỉ có ở các thị trường nước ngoài phát triển như Mỹ, Anh, Nhật Bản, …
Bán khống là hành vi đi vay CP và bán ở thời gian hiện tại rồi đi mua CP để trả lại trong tương lai. Nếu giá CP giảm xuống, giá mua vào sẽ thấp hơn giá bán ra khởi đầu. Sau khi trả phí vay CP, người bán khống hoàn toàn có thể sẽ có lãi .Nếu giá tăng, bên bán khống chắc như đinh bị lỗ. Người bán khống hoàn toàn có thể cắt lỗ bằng cách đi mua CP để trả lại hàng đã vay, qua đó đóng vị thế short. Hoặc người bán khống hoàn toàn có thể gồng lỗ bằng cách nạp thêm tiền vào thông tin tài khoản. Số tiền này hoàn toàn có thể là khoản dự trữ sẵn có hoặc đến từ việc bán bớt những CP khác trong hạng mục .Ví dụ : Một người đi vay CP rồi bán với giá 50.000 đồng / cp. Sau vài tháng, giá giảm còn 15.000 đồng / cp, người này đi mua rồi trả lại số CP đã vay cộng với phí 5.000 đồng / cp. Tổng cộng người này có lãi 30.000 đồng / cp .Nếu giá tăng lên thành 80.000 đồng / cp, sau khi tính cả phí vay, người này sẽ lỗ 35.000 đồng / cp .
GameStop làm gì?
GameStop là doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ đồ điện tử tiêu dùng và thiết bị chơi game. Khoảng 20 năm trước, giới trẻ Mỹ thường tìm đến những shop GameStop để mua đĩa cài và máy chơi PlayStation hay Xbox .Dần dần, những hãng game chuyển sang phát hành mẫu sản phẩm trải qua tải về từ mạng Internet thay cho đĩa CD, DVD. Vì vậy, nhu yếu so với GameStop giảm dần, hiệu quả làm ăn của công ty ngày một sa sút .Năm 2017, công ty có lệch giá xê dịch 8 tỷ USD, doanh thu thuần 353 triệu USD. Năm 2019 và 2020, GameStop lỗ lần lượt 673 triệu và 471 triệu USD. Không có gì đáng quá bất ngờ khi những quỹ đầu tư mạnh coi GameStop là một con mồi thuận tiện trong game show bán khống .
Giả sử A sở hữu 100 CP và cho B vay số CP này để B bán khống, C mua 100 CP từ B rồi lại cho D vay để bán khống, … như vậy một CP hoàn toàn có thể được chiếm hữu bởi nhiều người và bán khống bởi nhiều người. Về triết lý, tỷ suất CP bị bán khống trên tổng số CP mà công ty phát hành ra hoàn toàn có thể vượt mốc 100 %, dù trường hợp này ít xảy ra trong trong thực tiễn .GameStop đang là một trong những CP bị bán khống mạnh nhất trên đầu tư và chứng khoán Mỹ với tỷ suất CP bị bán khống trên số CP lưu hành là 113 %. giá thành vay CP GameStop để bán khống hoàn toàn có thể lên tới 30 – 50 % / năm .
Ai đang đánh ai?
Tháng 1 vừa mới qua, những nhà đầu tư cá thể tham gia forum WallStreetBets ở mạng xã hội Reddit hô hào nhau đẩy giá CP GameStop ” tăng như tên lửa lên tới Mặt Trăng “. Các nhà đầu tư này đều công bố ” tất tay ” vào những CP bị bán khống mạnh như GameStop, AMC … nhằm mục đích dồn những quỹ đầu tư mạnh lớn của Phố Wall vào chân tường .Tất nhiên, WallStreetBets chỉ là một forum mạng và không ai biết đúng chuẩn những thành viên ở đây đã mua bao nhiêu CP GameStop, có ” tất tay ” thật hay không. Theo những gì được trao đổi trong forum thì những thành viên muốn những gã khổng lồ Phố Wall không những ” rơi lệ ” mà còn phải ” ngã xuống “, tức là không chỉ thua lỗ mà hoàn toàn có thể phải khuynh gia bại sản .Một số người khỏe mạnh công bố rằng thành công xuất sắc của WallStreetBets không được đo bằng số tiền mà thành viên kiếm về mà đo bằng số lỗ mà những quỹ đầu tư mạnh bán khống phải chịu. Các nhà đầu tư cá thể này coi đại chiến của mình mang sắc tố chính nghĩa và vinh quang, giúp người yếu thế ( GameStop ) chống lại bọn cường hào ác bá ( những quỹ đầu tư mạnh bán khống ) .
Hình đại diện của nhóm WallStreetBets trên mạng xã hội Reddit. (Ảnh: Reuters).
Trước đây, những quỹ đầu tư mạnh sau khi nắm vị thế short với CP của một công ty thường công bố một báo cáo giải trình lý giải nguyên do bán khống của mình, nội dung hầu hết là kể lể những ” thói hư tật xấu ” của doanh nghiệp nhằm mục đích thuyết phục người khác cùng bán khống và đè giá CP xuống .Từ sau cuộc nổi dậy của WallStreetBets với cổ phiếu GameStop, phe bán khống đã tỏ ra im ắng hơn trước rất nhiều vì lo ngại nếu công bố vị thế short thì ngày hôm sau sẽ có một đội quân nhỏ lẻ đổ xô và thổi giá CP lên. Thông điệp của WallStreetBets là rất rõ ràng : Những ngày kiếm chác thuận tiện của những quỹ đầu tư mạnh đã không còn nữa .
Trả lời phỏng vấn đài BBC, anh Chris Matis – một người trẻ tuổi đầu tư vào GameStop – chia sẻ: “Tôi không quan tâm tới tiền bạc, tôi có thể sẽ trắng tay nhưng tôi vẫn thích những gì đang diễn ra với GameStop”.
Những nhân tố bí ẩn
Giới truyền thông thường thích miêu tả GameStop là chiến địa sinh tử giữa một bên là đám cá nhỏ hung hãn với bên kia là những con cá mập thiện chiến, và tuy phe ” nhỏ lẻ ” đang trong thời điểm tạm thời chiếm lợi thế nhưng ” nhà cái ” cũng không dễ gì buông xuôi .Dù vậy, không có thống kê đáng đáng tin cậy nào về thanh toán giao dịch của những nhà đầu tư cá thể tương quan tới GameStop .
Nếu đọc WallStreetBets thì sẽ thấy những lời kêu gọi hùng hồn thể hiện tinh thần quyết chiến đến “khô máu”, nhưng liệu những người dùng này có thực sự tham gia thị trường chứng khoán không? Có mua cổ phiếu GameStop thật không? Mua bao nhiêu? Có đủ để đánh bật các quỹ bán khống và đẩy giá tăng 1.625% trong một tháng không?
Chỉ tính trong ba phiên 22, 25, 26/1 có tổng số 553 triệu CP GameStop được thanh toán giao dịch, tổng giá trị khoảng chừng 53 tỷ USD .Nhiều hãng truyền thông online dẫn nguồn tin riêng về việc một quỹ đầu tư mạnh quy mô 12,5 tỷ USD là Melvin Capital đã đóng vị thế short CP GameStock sau tiến trình tăng nóng và gật đầu lỗ 53 % trong tháng 1. Tuy vậy cũng không có cách nào để xác nhận thông tin này và nhiều nhà góp vốn đầu tư nhỏ lẻ cáo buộc giới truyền thông online đang đưa tin xô lệch để bảo vệ Phố Wall .
Trao đổi với CNBC, ông Bart Zhou Yueshen, Phó Giáo sư tài chính tại Đại học INSEAD nhận định: “Căn cứ vào khối lượng giao dịch tuần vừa qua, tôi không tin chỉ có nhà đầu tư cá nhân đang đẩy giá cổ phiếu GameStop lên. Cũng khó có chuyện các nhà đầu tư tổ chức đứng ngoài cuộc. Các định chế lớn đâu có ngu, họ thấy cơ hội kiếm tiền và sẽ nhảy vào kiếm lợi ngay”.
Một lực lượng đáng chú ý quan tâm rất hoàn toàn có thể đã tham gia cuộc chơi GameStop là những thuật toán thanh toán giao dịch tự động hóa. Việc kiến thiết xây dựng những ứng dụng này rất tốn kém và thường chỉ có những định chế kinh tế tài chính lớn mới kham nổi. Các thuật toán theo dõi hàng loạt thị trường để tìm kiếm thời cơ. Khi thấy một CP mở màn xu thế tăng, thuật toán sẽ đổ tiền vào khiến cho giá CP tăng thật, tạo nên một ” lời tiên tri tự thành ” ( self-fulfilling prophecy ) .Một ngữ cảnh khả thi là những nhà đầu tư cá thể ở WallStreetBets bắt đầu mua vào và đẩy giá CP lên cao, những thuật toán thanh toán giao dịch cũng lao vào mua, khuếch đại và duy trì xu thế tăng của GameStop .Hợp đồng quyền chọn ( option ) cũng là một tác nhân ảnh hưởng tác động tới giá CP. Nhà góp vốn đầu tư mua quyền chọn mua ( call option ) sẽ có quyền ( không có nghĩa vụ và trách nhiệm ) mua CP trong tương lai tại một mức giá được định trước, ví dụ điển hình 200 USD / cp. Nếu giá trong thực tiễn trong tương lai là 350 USD / cp, người có quyền chọn mua sẽ có lãi gộp 150 USD ( chưa trừ phí thanh toán giao dịch và giá mua quyền chọn ) .Việc nhà góp vốn đầu tư đổ xô mua quyền chọn mua GameStop cho thấy nhiều người kỳ vọng giá CP này sẽ tăng. Bên bán quyền chọn mua sẽ phải rào chắn rủi ro đáng tiếc bằng cách mua vào CP từ trước, phòng trường hợp giá trong tương lai lên quá cao. Nhu cầu mua vào tăng lại đẩy giá tăng lên thật .
Làm sao phải hốt?
Giá GameStop và nhiều CP bị bán khống khác tăng sốc gây ra thua lỗ nặng cho những quỹ nắm vị thế short. Theo ước tính của công ty nghiên cứu và phân tích thị trường Ortex, tính đến cuối tuần trước, những quỹ bán khống GameStop đã lỗ tổng số gần 20 tỷ USD. Để gồng lỗ, những quỹ này hoàn toàn có thể phải bán cả những CP khác, gây ra hiệu ứng xấu đi lan tỏa trên toàn thị trường .Việc một công ty đang làm ăn thua lỗ như GameStop lại lôi cuốn dòng tiền khủng và có giá CP tăng hàng chục lần trong một tháng cũng khiến nhiều nhà đầu tư quan ngại rủi ro tiềm ẩn khủng hoảng bong bóng tựa như như cuộc khủng hoảng cục bộ công nghệ tiên tiến ” dotcom ” .Cuối thập niên 1990 – đầu 2000, giá CP những công ty có chữ Internet hay “. com ” trong tên gọi đều tăng phi mã, bất kể đang làm ăn ra làm sao .Hiện nay, giá những CP bị bán khống hàng loạt lên cao mặc kệ tác dụng kinh doanh thương mại thua lỗ. Một CP khai khoáng tại nước Australia có mã thanh toán giao dịch GME ( giống với mã CP GameStop tại Mỹ ) nhảy vọt 60 % trong phiên 28/1 .
Bong bóng luôn tan vỡ, đó là chân lý muôn đời không bao giờ thay đổi.
Robinhood bảo vệ người giàu, chống lại người nghèo?
Robinhood là ứng dụng thanh toán giao dịch sàn chứng khoán không thu phí, được nhiều nhà đầu cá thể trẻ ưa thích, đặc biệt quan trọng là từ khi bùng phát COVID-19. Nhiều người góp vốn đầu tư vào GameStop cũng sử dụng Robinhood .Trong một tuần qua, Robinhood đã hai lần hạn chế thanh toán giao dịch so với GameStop, mỗi người chỉ được phép mua một đơn vị chức năng CP và 5 hợp đồng quyền chọn. Cầu bị bóp nghẹt khiến giá CP cắm đầu rơi. Lần đầu vào ngày 28/1, GameStop lao dốc 44 %. Lần sau vào ngày 50%, GameStop giảm gần 31 % .Robinhood lý giải rằng giá CP GameStop dịch chuyển quá mạnh nên việc giải quyết và xử lý thanh toán giao dịch CP này có quá nhiều rủi ro đáng tiếc, TT thanh toán giao dịch bù trừ đã nâng nhu yếu ký quỹ so với GameStop lên cao gấp 10 lần trước, nhu yếu vay margin của nhà đầu tư cũng rất lớn nên Robinhood không phân phối được .
Robinhood là ứng dụng giao dịch chứng khoán miễn phí được nhiều nhà đầu tư GameStop sử dụng. (Ảnh: Star Max).
Trong hai ngày tạm ngừng thanh toán giao dịch nói trên, nền tảng này đã kêu gọi tổng số 3,4 tỷ USD từ những cổ đông, chưa kể số tiền vay ngân hàng nhà nước, để phân phối nhu yếu xuất phát từ thanh toán giao dịch GameStop .Tuy nhiên những nhà đầu tư WallStreetBets cáo buộc Robinhood đang can thiệp thị trường để bảo vệ những quỹ lớn của Phố Wall. Việc hạn chế mua vào sẽ khiến giá giảm, bên bán khống sẽ được lợi .
“Nếu SEC điều tra WallStreetBets thì Robinhood cũng phải bị điều tra. Thị trường công khai và tự do, tôi thích mua bán gì bằng tiền của tôi cũng được. Tại sao Robinhood lại có thể chọn ra cổ phiếu này cổ phiếu kia rồi cấm chúng tôi giao dịch?”, nhà đầu tư Eli Shover chia sẻ với BBC.
” Việc Robinhood cấm nhà đầu tư mua CP GameStop là ví dụ rõ ràng nhất về hành vi thao túng thị trường “, nhà đầu tư Chris Matis nói .
Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Elizabeth Warren gọi quyết định hạn chế giao dịch của Robinhood là “sai trái rõ ràng” và “Robinhood đang cố giúp các quỹ đầu cơ nhưng giả vờ là đang giúp nhà đầu tư nhỏ lẻ”.
Tiêu chuẩn kép
Nhiều nhà góp vốn đầu tư cá thể đang cảm thấy mạng lưới hệ thống pháp lý có hai bộ luật khác nhau, một bộ vận dụng cho những cá mập Phố Wall và một bộ dùng cho giới góp vốn đầu tư nhỏ lẻ .Khi Phố Wall kinh doanh điên đảo và kiếm lợi khủng, không có ai đứng ra đòi tìm hiểu hay hạn chế thanh toán giao dịch. Nhưng khi những nhà đầu tư cá thể tham chiến và đẩy Phố Wall rơi vào thế khó, nhiều chuyên viên và nhà nghiên cứu và phân tích lại ý kiến đề nghị tìm hiểu tín hiệu vi phạm luật sàn chứng khoán, những hãng tin hàng loạt cảnh báo nhắc nhở rủi ro tiềm ẩn khủng hoảng bong bóng còn nền tảng môi giới thì hạn chế mua vào .” Khi khủng hoảng bong bóng phồng to trên Phố Wall, sao không có ai đứng ra cảnh báo nhắc nhở gì ? Đó là bởi bọn họ đang bận đút túi những khoản doanh thu kếch sù và chẳng thèm chăm sóc gì nữa. Giờ đây khi túi tiền của họ bị chọc thủng, Phố Wall khởi đầu kêu gào và cáo buộc ‘ thao túng thị trường ‘ “, một người dùng mạng nói. ” Nếu đã quản trị thanh toán giao dịch sàn chứng khoán thì phải quản trị cả nhà góp vốn đầu tư cá thể lẫn những quỹ đầu tư mạnh ” .
Source: https://final-blade.com
Category : Tiền Điện Tử – Tiền Ảo
