Hướng dẫn Soạn bài Liên kết trong văn bản sgk Ngữ văn 7 tập 1

Hướng dẫn Soạn Bài 1 sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập một. Nội dung bài Soạn bài Liên kết trong văn bản sgk Ngữ văn 7 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, tự sự, cảm thụ, phân tích, thuyết minh… đầy đủ các bài văn mẫu lớp 7 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn lớp 7.

Soạn bài Liên kết trong văn bản sgk Ngữ văn 7 tập 1

I – Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản

– Liên kết là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản, Làm cho văn bản trở nên có nghĩa và dễ hiểu.

– Để văn bản có tính liên kết người viết (người nói) phải làm cho nội dung của các câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. Đồng thơi, phải biết kết nối các câu, các đoạn đó bằng những phương tiện ngôn ngữ thích hợp.

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 17 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Tính liên kết của văn bản

a) Theo em, nếu bố En-ri-cô chỉ viết như vậy thì En-ri-cô có thể hiểu được điều bố muốn nói chưa?

Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ độ với mẹ. Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.

b) Nếu En-ri-cô chưa hiểu được điều bố muốn nói thì tại sao? Hãy xem xét các lí do sau:

– Vì có câu văn viết chưa đúng ngữ pháp.

– Vì có câu văn nội dung chưa thật rõ ràng.

– Vì các câu văn chưa gắn bó với nhau, liên kết lỏng lẻo.

c) Vậy, muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì nó phải có phẩm chất gì?

Trả lời:

a) Nếu chỉ có đoạn văn đó En-ri-cô sẽ không thể hiểu được điều bố muốn nói.

b) Vì: các câu văn chưa gắn bó với nhau, liên kết lỏng lẻo.

c) Muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì cần phải có tính liên kết.

2. Trả lời câu hỏi 2 trang 18 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Phương tiện liên kết trong văn bản

a) Đọc kĩ lại đoạn văn trên và cho biết do thiếu ý gì mà nó trở nên khó hiểu. Hãy sửa lại đoạn văn để En-ri-cô hiểu được ý của bố.

b) Đọc các câu văn sau và chỉ ra sự thiếu liên kết của chúng. Hãy sửa lại để thành một đoạn văn có nghĩa.

Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Gương mặt thanh thoát của đứa trẻ tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo.

c) Từ hai ví dụ trên em hãy cho biết: Một văn bản có tính liên kết trước hết phải có điều kiện gì? Cùng với điều kiện ấy, các câu trong văn bản phải sự dụng các phương tiện gì?

Trả lời:

a) Đoạn văn thiếu thái độ của người bố nên nó khó hiểu.

Sửa lại: Thêm thái độ của người bố vào đoạn văn.

Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ độ với mẹ. Con biết không, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Người ấy có đáng để con cư xử như thế không? Bố rất buồn vì hành động của con. Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.

Hoặc:

Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ độ với mẹ. Việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa. Con phải nhớ rằng mẹ là người rất yêu thương con. Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Người mẹ sẵn sằng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Nhớ lại điều con làm bố rất giận con. Con phải xin lỗi mẹ. Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố: bố sẽ không thể vui lòng đáp lại cái hôn của con được.

b) Đoạn văn thiếu sự liên kết vì giữa các câu không có phương tiện ngôn ngữ để kết nối. Có thể sửa như sau:

Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Còn bây giờ, giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Gương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo.

c) Như vậy, từ các ví dụ có thể thấy muốn một văn bản có tính liên kết trước hết nội dung các câu phải gắn bó chặt chẽ, các câu phải sử dụng phương tiện ngôn ngữ để kết nối.

II – Luyện tập

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 18 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Sắp xếp những câu văn dưới đấy theo một thứ tự hợp lí để tạo thành đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ.

(1) Một quan chức của thành phố đã kết thúc buổi lễ phát thưởng như sau: (2) Và ông đưa tay chỉ về phía các thầy giáo, cô giáo ngồi trên các hành lang. (3) Các thầy, các cô đều đứng dậy vẫy mũ, vẫy khăn đáp lại, tất cả đều xúc động về sự biểu lộ lòng mến yêu ấy của học sinh. (4) “Ra khỏi đây, các con ạ, các con không được quên gửi lời chào và lòng biết ơn đến những người đã vì các con mà không quản bao mệt nhọc, những người đã hiến cả trí thông minh và lòng dũng cảm cho các con, những người sống và chết vì các con và họ đây này!”. (5) Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp ứng đúng những tình cảm của mình, tất cả học sinh đều đứng dậy, dang tay về phía các thầy, các cô.

Trả lời:

Trật tự hợp lí của các câu phải là: (1) ⟶ (4) ⟶ (2) ⟶ (5) ⟶ (3).

Một quan chức của thành phố đã kết thúc buổi lễ phát thưởng như sau:“Ra khỏi đây, các con ạ các con không được quên gửi một cái chào và một lời cảm ơn đến những người đã vì các con mà không quản mệt nhọc, những người đã hiến cả trí thông minh và lòng dũng cảm cho các con, những người sống và chết vì các con, và họ đây này!” và ông đưa tay về phía các thầy cô giáo ngồi trên hành lang. Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp ứng đúng tình cảm của mình, tất cả các học sinh đều đứng dậy dang tay về phía các thầy cô. Các thầy cô đều đứng dậy vẫy mũ vẫy khăn đáp lại, tất cả đều xúc động về sự biểu lộ lòng yêu mến ấy của học sinh.

2. Trả lời câu hỏi 2 trang 19 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Các câu văn dưới đây đã có tính liên kết chưa? Vì sao?

Tôi nhớ đến mẹ tôi “lúc người còn sống tôi lên mười”. Mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, tôi nói với mẹ có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. Còn chiều nay, mẹ hiền từ của tôi cho tôi đi dạo chơi với anh con trai lớn của bác gác cổng.

(Lưu ý: Về hình thức, các câu văn này có vẻ rất “liên kết”)

Trả lời:

Một đoạn văn được xem là có tính liên kết tức là phải đảm bảo sự nối kết chặt chẽ giữa các câu trên cả hai phương diện nội dung ý nghĩa và hình thức ngôn ngữ. Hai phương diện liên kết này không thể tách rời nhau. Ở bề mặt ngôn ngữ, thoạt xem, đoạn văn trên có vẻ liên kết, nhưng thực ra các câu không thống nhất trong một nội dung ý nghĩa.

3. Trả lời câu hỏi 3 trang 19 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Điền các từ ngữ thích hợp vào chỗ trống trong đoạn văn dưới đây để các câu liên kết chặt chẽ với nhau:

Bà ơi! Cháu thường về đây, ra vườn, đứng dưới gốc na, gốc ổi mong tìm lại hình bóng của … và nhớ lại ngày nào … trồng cây, … chạy lon ton bên bà. … bảo khi nào cây có quả … sẽ dành quả to nhất, ngon nhất cho …, nhưng cháu lại bảo quả to nhất, ngon nhất phải để phần bà. … bà ôm cháu vào lòng, hôn cháu một cái thật kêu.

(Theo Nguyễn Thị Thuỷ Tiên, Những bức thư đoạt giải UPU)

Trả lời:

Bà ơi! Cháu thường về đây, ra vườn đứng dưới gốc na gốc ổi mong tìm lại hình bóng của bà và nhớ lại ngày nào bà thường trồng cây cháu chạy lon ton bên bà. Bà bảo khi nào cây có quả, bà sẽ dành quả to nhất ngon nhất cho cháu nhưng cháu lại bảo bà quả to nhất, ngon nhất để phần bà. Thế là bà ôm cháu vào lòng hôn cháu một cái thật kêu.

4. Trả lời câu hỏi 4 trang 19 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Tại sao khi hai câu văn sau bị tách ra khỏi đoạn thì chúng trở nên lỏng lẻo về mặt liên kết:

“Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai là ngày khai trường lớp Một của con.”

Có người nhận xét: Sự liên kết giữa hai câu trên hình như không chặt chẽ. Vậy mà chúng vẫn được đặt cạnh nhau trong văn bản Cổng trường mở ra. Em hãy giải thích tại sao?

(Gợi ý: Hãy đọc những câu văn tiếp đó)

Trả lời:

– Về mặt nội dung và hình thức, hai câu này có vẻ rời rạc, không liên kết với nhau. Bởi câu đầu nói về mẹ, câu hai lại nói về con.

– Nhưng khi chúng ta đọc sang câu thứ 3 “Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cánh cổng, rồi buông tay mà nói:….mở ra” thì ta lại thấy mẹ và con đã liên kết với nhau tạo thành sự thống nhất, hoàn chỉnh. Nên các câu vẫn được đặt cạnh nhau.

5. Trả lời câu hỏi 5 trang 19 sgk Ngữ văn 7 tập 1

Chắc em biết câu chuyện cổ tích kể về một anh trai cày đã đẵn đủ trăm đốt tre nhưng không nhờ đến phép màu của Bụt thì không sao có được cây tre trăm đốt. Câu chuyện ấy có giúp em hiểu được điều gì cụ thể hơn về vai trò của liên kết trong văn bản không?

Trả lời:

Câu chuyện giúp em hiểu rằng có cả trăm đốt tre nhưng không có phép màu của Bụt làm cho các đoạn tre ấy liên kết lại với nhau thì nó cũng chỉ là những mẩu tre ngắn mà thôi. Đoạn văn, văn bản cũng vậy, phải biết nối kết các câu, các đoạn bằng những phương tiện ngôn ngữ (từ, câu..) thích hợp thì nó mới tạo thành một văn bản đầy đủ ý nghĩa.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Liên kết trong văn bản sgk Ngữ văn 7 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“