Cú pháp C# cơ bản: lệnh, từ khóa, ghi chú, code block, định danh | Tự học ICT

Bài học này sẽ phân phối cho bạn những kiến thức và kỹ năng cơ bản nhất của C # mà bạn sẽ phải sử dụng liên tục trong quy trình học lập trình C #, gồm có lệnh và khối code ( code block ), từ khóa, ghi chú, entry point của chương trình C # .Để thử nghiệm code trong bài, bạn hoàn toàn có thể sử dụng C # interactive cho thuận tiện .

Câu lệnh ( statement ) và khối code ( code block )

Câu lệnh trong C #

Bên trong phương thức Main bạn đã viết ba câu lệnh (statement), hai lệnh viết ra màn hình và một lệnh đọc từ bàn phím.

Console.WriteLine("Hello world from C#");
Console.WriteLine("Press any key to quit");
Console.ReadKey();

Câu lệnh là một hành vi tất cả chúng ta nhu yếu chương trình triển khai, ví dụ : khai báo biến, gán giá trị, gọi phương pháp, duyệt list, giải quyết và xử lý theo điều kiện kèm theo giá trị, v.v. .

Trình tự thực hiện các lệnh được gọi là luồng điều khiển (flow of control) hay luồng thực thi (flow of execution).

Một câu lệnh có thể chứa một dòng code duy nhất, gọi là câu lệnh đơn (single line statement). C# bắt buộc câu lệnh đơn phải kết thúc bằng dấu chấm phẩy.

Ví dụ, trong thân của phương pháp Main ( ) bạn đã viết 3 câu lệnh đơn .

Console.WriteLine("Hello world from C#");
Console.WriteLine("Press any key to quit");
Console.ReadKey();

Một câu lệnh nếu chỉ chứa dấu chấm phẩy được gọi là một lệnh rỗng ( empty statement ) .Dưới đây là một số ít loại câu lệnh trong C # :

  • Declaration statements: lệnh khai báo, dùng để khai báo các biến và hằng;
  • Expression statements: lệnh tính toán, thường gọi là biểu thức, dùng để thực hiện các tính toán trên dữ liệu và phải trả về giá trị có thể gắn cho biến;
  • Selection statements: lệnh lựa chọn, dùng trong các cấu trúc rẽ nhánh như if, else, switch, case;
  • Iteration statements: lệnh lặp, dùng để thực hiện nhiều lần một lệnh/khối lệnh, bao gồm do, for, foreach, in, while.

Hiện tại tất cả chúng ta không lý giải cụ thể những loại lệnh này. Các loại lệnh sẽ lần lượt được xem xét chi tiết cụ thể khi gặp trong dự án Bất Động Sản .

Khối code trong C #

Một chuỗi câu lệnh đơn có thể được nhóm lại với nhau tạo thành một khối lệnh (code block hoặc statement block).

Một khối lệnh là một list những lệnh được đặt chung trong một cặp dấu ngoặc kép { } .Các khối lệnh hoàn toàn có thể lồng nhau. Như trong file mã nguồn dưới đây, hàng loạt thân của phương pháp Main ( ) ở trên là một khối code. Thân của cả lớp Program cũng là một khối code. Thân của namespace là một khối code. Ba khối code này lồng nhau .code block trong file mã nguồn c#Bạn sẽ gặp khối code là thân của namespace, khai báo kiểu ( class / struct / enum / interface ), khai báo phương pháp, cấu trúc tinh chỉnh và điều khiển. Thậm chí hoàn toàn có thể có khối code tự do .

Ghi chú và khoảng chừng trắng là những thông tin không ảnh hưởng tác động đến quy trình dịch. Chúng có trách nhiệm tương hỗ người lập trình nhưng sẽ bị compiler bỏ lỡ khi dịch mã nguồn .

Mọi ngôn từ lập trình đều cung ứng năng lực ghi lại lời chú thích trực tiếp trong code ( mà không ảnh hưởng tác động đến việc dịch code và triển khai chương trình ). Ghi chú dành cho lập trình viên. Compiler sẽ tự động hóa vô hiệu ghi chú khi dịch mã nguồn .C # cung ứng 3 loại ghi chú khác nhau : ghi chú trên 1 dòng, ghi chú trên nhiều dòng, và ghi chú tài liệu .Ghi chú trên một dòng sử dụng cặp dấu “ / / ” trước lời ghi chú, những gì đi sau cặp dấu này trên dòng đó được xem là ghi chú .Ví dụ :

Console.WriteLine("Hello world"); // lệnh này viết dòng chữ Hello world ra màn hình

Ghi chú trên nhiều dòng sử dụng cặp dấu “ / * ” ở đầu khối và cặp “ * / ” ở cuối khối. Ví dụ :

/* 
Đây là ghi chú trên nhiều dòng.
Lệnh Console.WriteLine sẽ in dòng văn bản ra màn hình.
Lệnh Console.ReadKey sẽ dừng màn hình chờ người dùng ấn một phím bất kỳ trước khi tiếp tục thực thi.
*/
Console.WriteLine("Hello world");
Console.ReadKey();

Hai loại ghi chú trên giống như trong C / C + + .

Trong Visual Studio, bạn có thể nhanh chóng đánh dấu chú thích cho nhiều dòng code bằng cách chọn tất cả các dòng cần đánh dấu và ấn tổ hợp phím Ctrl + K + C. Để hủy đánh dấu chú thích đã có, chọn các dòng tương ứng và bấm tổ hợp Ctrl + K + U.

Ghi chú tài liệu ( documentation comment ) là loại ghi chú đặc biệt quan trọng của C #, được cho phép tạo ra một dạng “ hướng dẫn sử dụng ” của đơn vị chức năng code được ghi chú ( như class, method, interface, v.v. ) .Loại ghi chú này được cho phép người kiến thiết xây dựng class đưa ra những hướng dẫn cơ bản mà người sử dụng class hoàn toàn có thể đọc. Loại ghi chú này cũng được cho phép trình biên dịch lọc riêng ra để tạo thành tài liệu hướng dẫn cho code. Ghi chú tài liệu được Visual Studio sinh tự động hóa khi gõ cụm “ / / / ” trước đối tượng người tiêu dùng cần chú thích .

    /// 
    /// class for cars
    /// 
    class Car
    {
        // the class body is still empty
        // TODO: add more member (field and property)
    }

Trong ghi chú tài liệu hoàn toàn có thể sử dụng những thẻ xml để miêu tả nội dung cho những thành phần. Visual Studio sử dụng những thông tin này để tạo ra trợ giúp Intellisense cho đối tượng người dùng được chú thích .Nên hình thành thói quen viết chú thích khá đầy đủ cho code. Nó giúp ích rất nhiều cho việc bảo dưỡng code hoặc thao tác nhóm .

Khoảng trắng

Khoảng trắng (whitespace) là những ký tự “không nhìn thấy” trong code. Trong C# các ký tự sau được xem là khoảng trắng: ký tự space, tab, ký tự báo dòng mới (new line), ký tự về đầu dòng (carriage return).

Giống như comment, những ký tự trắng trong C # không có giá trị so với compiler. Nói cách khác, compiler sẽ tự động hóa bỏ lỡ những ký tự trắng thừa. Tuy nhiên, những ký tự trắng có vai trò rất quan trọng trong định dạng code, giúp code dễ đọc hơn .

Việc sử dụng ký tự trắng để định dạng code được Visual Studio xử lý rất tốt, giúp mã nguồn C# trong Visual studio đặc biệt sáng sủa, dễ đọc. Visual studio đưa ra một loạt các quy tắc định dạng cho từng ngôn ngữ gọi là code style. Bạn có thể can thiệp vào các thiết lập này qua cửa sổ Options (Tools => Options), chọn node Text Editor và ngôn ngữ cần điều chỉnh.

Trong quá trình viết code, bạn có thể sử dụng tổ hợp Ctrl + K + D để tự động định dạng lại mã nguồn theo các quy ước viết code. Hãy thường xuyên sử dụng tổ hợp này để code được ngăn nắp và quy củ.

Từ khóa ( keyword ) của C #

File mã nguồn đầu tiên (Program.cs)File mã nguồn đầu tiên (Program.cs)

Trong ảnh chụp code bạn để ý thấy có một số từ được thể hiện bằng màu xanh dương như using, namespace, class, static, void, string. Đây là các từ khóa trong C#.

Từ khóa (keyword) là những từ được ngôn ngữ gán cho ý nghĩa riêng xác định, là nòng cốt của cú pháp ngôn ngữ. Bạn không được sử dụng từ khóa cho mục đích gì khác ngoài những gì đã được ngôn ngữ quy định. Ví dụ, bạn không được sử dụng từ khóa làm định danh (tên) của biến, hằng, phương thức.

Dưới đây là list từ khóa trong C # .danh sách từ khóa của c#danh sách từ khóa của c#Từ khóa của C # phân loại làm 2 loại : từ khóa dành riêng ( reserved keyword ) và từ khóa theo ngữ cảnh ( contextual keyword ). C # có 79 từ khóa dành riêng và 25 từ khóa ngữ cảnh ( contextual keyword ) .Bạn sẽ thuận tiện nhận thấy từ khóa khi viết code bằng Visual Studio .Từ khóa ngữ cảnh là những từ chỉ được xem là từ khóa trong những đoạn code nhất định. Ở những chỗ khác nó không được xem là từ khóa .Dưới đây là list từ khóa ngữ cảnh của C # :từ khóa ngữ cảnh trong c#từ khóa ngữ cảnh trong c#Lưu ý, bạn không cần ghi nhớ chúng. Đại đa số những từ khóa này tất cả chúng ta sẽ gặp lại trong những phần khác nhau của bài giảng .

Định danh ( identifier )

Định danh ( identifier ) là chuỗi ký tự của ngôn từ dùng để đặt tên cho những thành phần như kiểu, biến, hằng, phương pháp, tham số, v.v. .

Quy tắc đặt định danh

Định danh trong C # chỉ được tạo ra từ một nhóm ký tự xác lập chứ không được chứa mọi loại ký tự. Nhìn chung, định danh trong C # hoàn toàn có thể chứa những vần âm a-z, A-Z, chữ số 0-9, dấu gạch chân _ và ký tự @ .Tuy vậy, có những số lượng giới hạn nhất định .Ký tự a-z, A-Z và _ hoàn toàn có thể xuất hiện ở mọi vị trí trong định danh .Chữ số không được phép đứng đầu định danh .Ký tự @ chỉ được phép đứng đầu định danh ( và cũng không được khuyến khích sử dụng ) .Khi đặt định danh có sự phân biệt giữa ký tự hoa và thường. Ví dụ write và Write là hai định danh ( của phương pháp ) trọn vẹn khác nhau. Điều này độc lạ với ngôn từ như Pascal vốn không phân biệt ký tự hoa và thường .

Quy ước đặt định danh

Ngoài những quy tắc trên, ứng với mỗi loại thành phần có thêm những quy ước đặt định danh. Những quy ước này giúp tạo ra mạng lưới hệ thống tên gọi thống nhất xuyên suốt chương trình, giúp việc bảo dưỡng và đọc code thuận tiện hơn. Khi gặp từng loại thành phần tất cả chúng ta sẽ nhắc đến quy ước đơn cử của nó .Có hai loại quy ước thường gặp : PascalCase và camelCase .PascalCase là quy ước đặt định danh trong đó :

  • Phải bắt đầu bằng chữ cái in hoa;
  • Nếu định danh chứa nhiều từ thì các từ đều viết hoa chữ cái đầu tiên.

Bản thân cái tên PascalCase minh họa đúng mực những quy ước này : khởi đầu là P. ( hoa ), gồm có hai từ Pascal và Case thì viết hoa cả P. và C. PascalCase thường dùng để đặt tên kiểu ( class, struct, enum, interface, delegate ), tên phương pháp ( method ), tên những biến / đặc tính thành viên public của struct / class .Quy ước camelCase hơi khác một chút ít, trong đó riêng ký tự tiên phong là vần âm thường. Chữ cái đầu của những từ tiếp theo viết hoa. Lối viết camelCase thường dùng để đặt tên biến cục bộ, tham số, biến thành viên private của struct / class .

Lớp Program và phương pháp Main ( )

C # là một ngôn từ lập trình hướng đối tượng người dùng, trong mỗi project bắt buộc phải có tối thiểu một lớp. Lớp là đơn vị chức năng code quan trọng bậc nhất trong C #, và cả quy trình học ngôn từ sau này hầu đều tập trung chuyên sâu vào những kỹ thuật kiến thiết xây dựng lớp .

Program là lớp duy nhất trong dự án của chúng ta đến giờ, được C# tự động sinh ra khi tạo project. Tên của lớp này không bắt buộc là Program. Bạn có thể thay đổi thành bất kỳ tên gọi nào, miễn phù hợp với quy tắc đặt tên.

Trong lớp Program có một phương thức (method) đặc biệt

static void Main(string[] args)
{
    Console.WriteLine("Hello world from C#");
    Console.WriteLine("Press any key to quit");
    Console.ReadKey();
}

Phương thức này có tên gọi riêng là “ entry point ”. Main ( ) là phương pháp tiên phong được gọi khi chạy chương trình C #. Đây là điểm khởi đầu trong hoạt động giải trí của những chương trình C # .Lưu ý rằng, ngôn từ C # phân biệt chữ hoa – thường, giống như C / C + +. Do đó, Main và main không giống nhau, Writeline khác với WriteLine .

Phương thức entry point của C# bắt buộc phải là static void Main() hoặc static int Main(). Phần tham số không bắt buộc. Nói chung bạn có thể gặp các biến thể sau của phương thức Main():

// int return type, array of strings as the parameter.
static int Main(string[] args)
{
    // Must return a value before exiting!
    return 0;
}
// No return type, no parameters.
static void Main()
{}
// int return type, no parameters.
static int Main()
{
    // Must return a value before exiting!
    return 0;
}

Như bạn đã biết trong bài học giới thiệu về .NET Framework, mỗi project sẽ được dịch thành một assembly, thuộc về một trong hai loại: .exe, hoặc .dll. Phương thức Main bắt buộc phải có trong project dịch ra .exe, nhưng không bắt buộc nếu project dịch ra .dll.

Kết luận

Bài học này đã ra mắt với bạn những thứ cơ bản nhất, sơ lược nhất, nhưng lại đặc biệt quan trọng quan trọng trong C #. Nó là nền tảng của mọi thứ “ hạng sang ” hơn mà bạn sẽ gặp trong bài giảng .

+ Nếu bạn thấy site hữu ích, trước khi rời đi hãy giúp đỡ site bằng một hành động nhỏ để site có thể phát triển và phục vụ bạn tốt hơn.
+ Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy giúp chia sẻ tới mọi người.
+ Nếu có thắc mắc hoặc cần trao đổi thêm, mời bạn viết trong phần thảo luận cuối trang.
Cảm ơn bạn!