Phân quyền và ủy quyền (Decentralization and Delegation) trong năng lực lãnh đạo

Năng lực phân quyền, chuyển nhượng ủy quyền ( tiếng Anh : Decentralization and Delegation ) không riêng gì mang lại quyền lợi cho cấp dưới, cho tổ chức triển khai, cho doanh nghiệp, cho toàn xã hội mà còn mang lại quyền lợi cho chính chỉ huyhowtodelegating*1200xx3621-2036-0-682Hình minh họa. Nguồn : bizjournals

Năng lực phân quyền và ủy quyền

Khái niệm

Sự phân quyền trong tiếng Anh là decentralization, sự ủy quyền trong tiếng Anh là delegation hoặc authority

Phân quyền, ủy quyền là các phạm trù quen thuộc đối với bất kì xã hội dân chủ nào. Về bản chất, phân quyền, ủy quyền là việc chuyển giao quyền lực từ trên xuống dưới. Nói cách khác, phân quyền, ủy quyền là quá trình trao quyền của lãnh đạo của cấp dưới để cấp dưới có đủ quyền hạn thực thi thành công nhiệm vụ được giao của mình. 

Nhà chỉ huy tài tình thường thiết kế xây dựng lực lượng bằng cách trao quyền hợp lý cho những thuộc cấp của mình. Hai học giả Conger và Kanungo ( 1988 ) cho rằng trao quyền ( empowerment ) chính là phương pháp động viên, khuyến khích nội tại ( intrinsic motivation ) làm cho cấp dưới cảm thấy rằng họ được tôn trọng và nhìn nhận cao .

Lợi ích của trao quyền

Trao quyền tạo ra cảm xúc tin yêu, được khuyến khích so với cấp dưới, nhờ vậy, cấp dưới sẽ nỗ lực hết mình trong việc hoàn thành xong trách nhiệm. Chính vì thế, trong nghiên cứu và điều tra của mình, những học giả P. Block ( 1987 ), Howard ( 1998 ), K. W. Thomas và Velthouse ( 1990 ) đã chỉ ra những quyền lợi tiềm tàng sau đây của trao quyền :- Tạp ra sự cam kết cao hơn so với tổ chức triển khai, doanh nghiệp của cấp dưới- Tạo sự khởi đầu nhanh và mạnh khi thực thi việc làm của cấp dưới- Tạo sự kiên trì và đồng nhất cao khi gặp phải khó khăn vất vả của cấp dưới

– Tạo tinh thần học hỏi và đổi mới cao hơn đối với cấp dưới

– Tạo sự sáng sủa hơn trong việc đi tới tiềm năng của cấp dưới- Tiết kiệm thời hạn và sức lực lao động trong việc xử lý những yếu tố tác nghiệpTrong thực tiễn, có nhiều nhà chỉ huy không thích trao quyền cho cấp dưới. Nguyên nhân không trao quyền cho cấp dưới thì có nhiều, tuy nhiên tựu chung lại hoàn toàn có thể nhóm lại thành hai lí do chính là : ( 1 ) những nhà chỉ huy không tin cậy cấp dưới của mình và ( 2 ) những nhà chỉ huy sợ bị ảnh hưởng tác động đến quyền lợi cá thể của chính họ .

Sự khác biệt giữa phân quyền và ủy quyền

Phân quyền và ủy quyền có một số điểm khác nhau cơ bản sau:

– Về đặc thù, nếu như phân quyền được vận dụng cho những mảng, những mặt, những nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí của tổ chức triển khai, doanh nghiệp thì ủy quyền thường được vận dụng cho từng vấn đề .- Về thời hạn, nếu như phân quyền thường có thời hạn hiệu lực hiện hành theo nhiệm kì của chỉ huy thì thời hạn hiệu lực hiện hành của ủy quyền thường chỉ theo từng vấn đề đơn cử .

– Về mức độ quyền được trao, đối với ủy quyền có ba mức độ quyền hạn được cắt chuyển xuống dưới: (1) Ủy quyền toàn bộ, (2) Ủy quyền từng bước và (3) Ủy quyền có giới hạn.

Đây là ba cung bậc của chuyển nhượng ủy quyền, theo trật tự này, càng về sau, mức độ quyền hạn được chuyển giao xuống dưới càng giảm và sự can thiệp của cấp trên so với cấp dưới khi thực thi việc làm càng tăng .

Lợi ích của năng lực phân quyền, ủy quyền

Nhà lãnh đạo chắc chắn không được khen ngợi nếu như tự mình làm mọi thứ. Phân quyền, ủy quyền cũng làm tăng vị thế và quyền hành của nhà lãnh đạo. Nếu nhà lãnh đạo tin cậy nhân viên của mình thì họ ngược lại sẽ gắn bó với nhà lãnh đạo. Do vậy, phân quyền, ủy quyền không chỉ mang lại lợi ích cho cấp dưới, cho tổ chức, cho doanh nghiệp, cho toàn xã hội mà còn mang lại lợi ích cho chính lãnh đạo.

(Theo Giáo trình Quản trị kinh doanh, NXB Đại học Kinh tế quốc dân)