Hợp đồng quyền chọn là sản phẩm chứng khoán phái sinh nổi bật mà bất cứ ai tham gia thị trường cũng đã nghe qua. Chính vì thế, các nhà đầu tư mới cần hiểu hợp đồng quyền chọn cũng như các đặc điểm của loại hợp đồng này để đầu tư hiệu quả. Chia sẻ dưới đây của Finhay sẽ giúp bạn hiểu hơn về hợp đồng quyền chọn trong đầu tư chứng khoán.
Tóm Tắt
Hợp đồng quyền chọn là gì?
Hợp đồng quyền chọn (Option Contract) là thỏa thuận cho phép nhà đầu tư sở hữu quyền mua/bán một loại hàng hóa nhất định. Trong loại hợp đồng này, người sở hữu sẽ có quyền mua hoặc bán hàng hóa với mức giá thỏa thuận, giao dịch được thực hiện ở trong một thời gian nhất định trước khi hợp đồng hết hạn.
Hàng hóa trong Option contract hoàn toàn có thể là : Cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ hay những cặp chỉ số kinh tế tài chính … Đây là một mẫu sản phẩm góp vốn đầu tư phái sinh, mang lại quyền nhưng không có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai thanh toán giao dịch .
Ví dụ: Ngày 13/5/2022, bên A mua từ bên B hợp đồng quyền chọn mua 200 cổ phiếu X với giá 5$/cổ phiếu, thời hạn 6 tháng.
Đến ngày đáo hạn là 13/11/2022, bên A có quyền được mua CP X với giá 5 $ mỗi CP. Lúc này, nếu bên A mua của bên B 200 CP X, thì bên B bắt buộc phải chuyển giao với mức giá 5 USD, dù giá CP có tăng đến thế nào đi nữa .
Dựa trên nhiều yếu tố, hợp đồng quyền chọn được phân thành nhiều loại với đặc thù khác nhau. Cụ thể như :
-
Phân loại theo thời gian thực hiện hợp đồng: Kiểu Mỹ hoặc kiểu châu Âu.
- Phân loại theo tài sản cơ sở: Hàng hóa, tiền tệ, lãi suất, Hàng hóa, tiền tệ, lãi suất vay, hợp đồng tương lai, CP / trái phiếu / chỉ số CP .
Nhưng về cơ bản, hợp đồng quyền chọn sẽ được chia thành 2 loại : Hợp đồng quyền chọn mua và bán .
Yếu tố cấu thành nên sản phẩm hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn có nhiều loại, với những yếu tố cấu thành khác nhau. Dưới đây là những yếu tố cấu thành nên một hợp đồng quyền chọn mà nhà đầu tư cần nắm rõ :
-
Tài sản cơ sở: được hình thành dựa trên tài sản đảm bảo (Cổ phiếu, tiền tệ, trái phiếu, chỉ số, lãi suất…). Đặc điểm tài sản cơ sở hợp đồng quyền chọn không được chuẩn hóa về số lượng, khối lượng hay chất lượng như hợp đồng tương lai.
-
Thời điểm xác định trong tương lai: Ngày đáo hạn được thỏa thuận trước đó.
-
Giá thỏa thuận: Mức giá giao dịch trong tương lai của hợp đồng cơ sở được ấn định trước, tại thời điểm ký kết hợp đồng.
-
Kỳ hạn hợp đồng: Thời gian từ ngày ký kết đến ngày đáo hạn hợp đồng quyền chọn.
Thuật ngữ liên quan đến hợp đồng quyền chọn nhà đầu tư cần biết
Trong thanh toán giao dịch hợp đồng quyền chọn, nhà đầu tư cần hiểu những thuật ngữ tương quan để không bị nhầm lẫn. Dưới đây là 1 số ít thuật ngữ cơ bản người chơi cần quan tâm :
-
Phát hành chọn: Hoạt động bán hợp đồng quyền chọn (phát hành quyền chọn khi có chứng khoán cơ sở – quyền chọn có đảm bảo hoặc không có chứng khoán cơ sở – quyền chọn khống).
-
Phí quyền chọn/giá quyền chọn: Mức phí mà người bán quyền trả cho người mua để đổi lấy quyền chọn mua/bán.
-
Giá thực thi quyền: Mức giá mà tại đó quyền chọn được bán hoặc được mua.
-
Ngày đáo hạn: Ngày mà ngay sau đó, quyền chọn sẽ quyền giá trị.
Điểm nổi bật của hợp đồng quyền chọn
Sản phẩm hợp đồng quyền chọn có nhiều loại với đặc thù khác nhau dựa trên yếu tố cấu thành. Tuy nhiên, bất kể hợp đồng quyền chọn nào cũng có những đặc thù điển hình nổi bật sau :
- Người mua cần trả một khoản tiền cược khởi đầu, như một khoản phí bảo vệ. Trường hợp, nếu lỗ, người mua quyền chọn sẽ mất phí cược khởi đầu .
- Việc trao đổi, thanh toán giao dịch theo quyền chọn, thường không diễn ra tại thời gian ký kết hợp đồng, mà ở thời gian xác lập trong tương lai. Người mua có quyền thực thi quyền chọn mua / bán hoặc không, cho đến ngày đáo hạn .
- Hợp đồng quyền chọn hoàn toàn có thể chọn bất kể loại gia tài nào mà không cần chuẩn hóa những lao lý về : Khối lượng, chất lượng hay giá trị sản phẩm & hàng hóa cơ sở .
- Tại thời gian đáo hạn, người mua hoàn toàn có thể thực thi quyền chọn hoặc không thực thi. Trường hợp người mua thực thi quyền chọn, nhu yếu người bán bắt buộc phải thực thi theo những pháp luật của hợp đồng quyền chọn .
Cách thức hoạt động của hợp đồng quyền chọn
Khi thanh toán giao dịch hợp đồng quyền chọn, nhà đầu tư cần hiểu được phương pháp hoạt động giải trí của loại hợp đồng này :
-
Cách thức hoạt động của hợp đồng quyền chọn mua (Call Option): Nhà đầu tư sẽ chọn loại hợp đồng Call Option khi dự đoán giá hàng hoá, chẳng hạn như cổ phiếu tăng trong tương lai. Lúc này, người mua sẽ trả phí quyền chọn cho người bán hợp đồng. Sau đó, hợp đồng cho phép người sở hữu có quyền mua tài sản cơ sở với mức giá xác định tại thời điểm nhất định theo thoả thuận. Nếu giá tài sản tăng, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi từ sự chênh lệch giá hiện tại so với giá thỏa thuận.
-
Cách thức hoạt động của hợp đồng quyền chọn bán (Put Option): Nhà đầu tư ưu tiên chọn quyền chọn bán khi dự đoán giá cổ phiếu, hàng hóa có xu hướng giảm trong tương lai. Theo đó, người mua quyền chọn sẽ thanh toán phí cho người bán hợp đồng. Người sở hữu put option sẽ được bán tài sản cơ sở với mức giá xác định, tại thời điểm nhất định. Nếu giá tài sản giảm, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi nhuận từ chênh lệch giá. Hợp đồng quyền chọn bán có thể coi là một bảo hiểm cho nhà đầu tư khi giao dịch một cổ phiếu.
Hợp đồng quyền chọn giao dịch trên thị trường nào?
Hiện tại, loại sản phẩm sàn chứng khoán phái sinh này sẽ thanh toán giao dịch trên 2 thị trường chính :
-
Giao dịch trên thị trường tập trung: Tính minh bạch của thị trường tập trung cao, các thông tin về giá cả, dữ liệu rõ ràng vào cuối ngày. Hợp đồng quyền chọn sẽ được chuẩn hóa về quy mô, số lượng, chất lượng hàng hóa. Giao dịch trên thị trường tập trung, giúp hợp đồng quyền chọn có tính thanh khoản cao hơn, dễ chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư.
-
Giao dịch trên thị trường phi tập trung: Hợp đồng quyền chọn lúc này sẽ là thỏa thuận của 2 bên mua bán, không có sự can thiệp của bên trung gian thứ 3. Tính linh hoạt của sản phẩm chứng khoán phái sinh này trên thị trường phi tập trung khá cao, thông tin không được niêm yết cụ thể trên sàn. Khả năng thanh khoản của hợp đồng trên thị trường này cũng khá thấp. Số lượng giao dịch thấp, chỉ chiếm 2% tổng khối lượng giao dịch trên toàn thế giới.
Tại Việt Nam, hiện chỉ có hợp đồng tương lai là mẫu sản phẩm sàn chứng khoán phái sinh được niêm yết. Tài sản cơ sở của hợp đồng quyền lúc bấy giờ chọn hầu hết là : Ngoại hối và ngoại tệ. Giao dịch hợp đồng quyền chọn tại nước ta vẫn còn mang tính nhỏ lẻ, đa phần thực hiện tại thị trường phi tập trung chuyên sâu .
So sánh đặc điểm quyền chọn mua và quyền chọn bán
Hợp đồng quyền chọn mua và bán là hai hình thức thông dụng nhất. Cùng đánh giá và nhận định và so sánh đặc thù quyền chọn mua và quyền chọn bán qua những thông tin dưới đây :
Khái niệm quyền chọn mua và quyền chọn bán
Quyền chọn mua là gì ? Quyền chọn mua hay Call Option là quyền được cho phép người sở hữu mua gia tài cơ sở tại thời gian nhất định trong tương lai, với mức giá đã xác lập trước .
trái lại, quyền chọn bán hay Put Option là quyền được cho phép người chiếm hữu có quyền bán gia tài cơ sở tại thời gian trong tương lai, với mức giá đã xác lập trước .
So sánh sự khác nhau của quyền chọn mua và quyền chọn bán
Một số điểm độc lạ của quyền chọn mua và quyền chọn bán hoàn toàn có thể kể tới như :
| Đặc điểm | Quyền chọn mua | Quyền chọn bán |
| Ý nghĩa | Người mua trả cho người bán 1 khoản phí. Người mua chiếm hữu sẽ có quyền mua gia tài trong tương lai, với mức giá xác lập trước. Tại thời gian đáo hạn, dù giá cao hay thấp, người bán có nghĩa vụ và trách nhiệm bán cho người mua gia tài với mức giá trong hợp đồng . | Người mua trả phí cho người bán quyền chọn bán. Người mua lúc này sẽ có quyền bán gia tài với mức giá thỏa thuận hợp tác, tại thời gian tương lai. Đến ngày đáo hạn, bên bán có nghĩa vụ và trách nhiệm mua 1 lượng gia tài với mức giá đã thương lượng trước đó . |
| Mong muốn của người mua | Giá gia tài tăng | Giá gia tài giảm |
| Khả năng sinh lời | Mức doanh thu không số lượng giới hạn, bởi giá gia tài tăng không số lượng giới hạn . | Lợi nhuận bị số lượng giới hạn, bởi giá gia tài giảm dần đến mức 0 . |
| Giải pháp mang lại | Công cụ tiền gửi bảo đảm an toàn, ngày càng tăng doanh thu . | Công cụ bảo hiểm, giảm thiểu rủi ro đáng tiếc góp vốn đầu tư . |
Đánh giá ưu – nhược điểm của giao dịch hợp đồng quyền chọn
Giao dịch hợp đồng quyền chọn chưa thực sự phổ cập trên thị trường Việt Nam. Hiểu những ưu – điểm yếu kém của mẫu sản phẩm sàn chứng khoán phái sinh này sẽ giúp nhà đầu tư có sự chuẩn bị sẵn sàng, có kế hoạch thanh toán giao dịch hiệu suất cao .
Ưu điểm của hợp đồng quyền chọn
- Nhà góp vốn đầu tư sẽ có nhiều thời hạn nghiên cứu và phân tích về khuynh hướng, dịch chuyển giá của hàng hoá. Khoảng thời hạn từ lúc mua đến lúc đáo hạn khá dài, sẽ giúp nhà đầu nhìn nhận khuynh hướng dịch chuyển giá của hàng hoá đó như thế nào, từ đó quyết định hành động mua hay bán .
- Giao dịch hợp đồng quyền chọn tích hợp, cho phép nhà góp vốn đầu tư tối ưu mức doanh thu cao nhất khi thanh toán giao dịch. Nếu dịch chuyển giá diễn biến đúng xu thế mà người chơi Dự kiến. Thông qua việc bán quyền chọn, nhà đầu tư hoàn toàn có thể thu lại mức doanh thu kép, tối ưu doanh thu .
- Option contract là công cụ bảo hiểm, giảm thiểu rủi ro đáng tiếc khi góp vốn đầu tư CP. Nhà góp vốn đầu tư chọn mua quyền chọn bán, trong trường hợp giá CP đi ngược với Dự kiến khởi đầu. Lúc này, doanh thu từ quyền chọn bán mang lại, sẽ giảm thiểu thiệt hại do CP đang nắm giữ xuống giá .
- Cho phép nhà góp vốn đầu tư hưởng lợi từ dịch chuyển giá sàn chứng khoán mà không cần giao dịch thanh toán hết hàng loạt giá trị chứng mã sàn chứng khoán đó .
Hạn chế của hợp đồng quyền chọn
- Hợp đồng quyền chọn khá phức tạp, nếu nhà đầu tư không hiểu rõ đặc thù, ứng dụng phối hợp loại hợp đồng tương thích, sẽ dễ gây tổn thất lớn .
- Hợp đồng quyền chọn được mua nhiều so với dự kiến, bởi những thành phần đầu tư mạnh. Lúc này, thực trạng đầu tư mạnh sẽ gây dịch chuyển vượt ngưỡng biên độ dự kiến của giá sàn chứng khoán .
- Giao dịch tại Việt Nam đa phần trên thị trường phi tập trung chuyên sâu. Do vậy, tính thanh toán của hợp đồng quyền chọn khá thấp .
Lưu ý quan trọng khi thực hiện hợp đồng quyền chọn
Thực hiện thanh toán giao dịch hợp đồng quyền chọn tại Việt Nam chưa thực sự thông dụng. Giao dịch loại sản phẩm phái sinh này cũng có những ưu – điểm yếu kém riêng. Nhà góp vốn đầu tư cần nắm rõ 1 số ít quan tâm quan trọng khi thanh toán giao dịch, góp vốn đầu tư :
- Nhà góp vốn đầu tư cần nghiên cứu và phân tích kỹ thị trường, nhìn nhận tiềm năng tăng trưởng, dịch chuyển giá của gia tài một cách đúng mực. Bạn cần update thông tin báo cáo giải trình kinh tế tài chính, dịch chuyển, sự kiện thị trường … Từ đó đưa ra Dự kiến về năng lực tăng – giảm giá, chọn loại quyền chọn tương thích .
- Nhà góp vốn đầu tư cần tỉnh táo, để bỏ quyền chọn kịp thời, khi dịch chuyển giá không đi theo đúng Dự kiến bắt đầu. Lúc này, việc cắt lỗ bằng cách bỏ quyền chọn sẽ giúp người chiếm hữu chỉ lỗ 1 khoản nhỏ .
- Nhà góp vốn đầu tư cần chú ý quan tâm, hợp đồng quyền chọn bị đầu tư mạnh hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến giá CP. Do vậy, nhà đầu tư cần triển khai những nghiên cứu và phân tích kỹ thuật đúng mực, nhận định giá sàn chứng khoán để linh động chọn quyền chọn tương thích .
-
Nhà đầu tư có thể chọn nắm giữ cả hai loại quyền chọn mua và quyền chọn bán. Đây là một chiến lược giúp đảm bảo an toàn cho đầu tư chứng khoán, gia tăng lợi nhuận tối đa, nếu không chắc chắn về xu hướng biến động giá.
- Trường hợp mua quyền chọn mua và giá CP cao hơn giá thực thi, nhà đầu tư nên xem xét bán CP để thu doanh thu. Tránh tâm ý chờ đón để giá tăng cao hơn nữa, rủi ro tiềm ẩn thị trường bị đầu tư mạnh là rất lớn .
- Trường hợp mua quyền chọn bán và giá CP hiện tại thấp hơn giá thực thi, người sở hữu quyền chọn hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác bán CP cao hơn giá triển khai để thu doanh thu. Mức doanh thu này sẽ là chênh lệch giá CP hiện tại và giá triển khai, cộng với phí quyền chọn .
Hợp đồng quyền chọn là công cụ phái sinh hỗ trợ đầu tư chứng khoán hiệu quả nếu được sử dụng hợp lý. Hy vọng những chia sẻ trên đây của Finhay sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về loại hợp đồng này, các loại quyền chọn để có chiến lược thực hiện hiệu quả. Chúc các bạn thực hiện hợp đồng quyền chọn linh hoạt để tối ưu lợi nhuận, giảm thiểu rủi ro, khi đầu tư chứng khoán phái sinh.
Source: https://final-blade.com
Category: Tiền Điện Tử – Tiền Ảo
