Lai phân tích là gì? Cho ví dụ? Ý nghĩa của phép lai phân tích

Lai phân tích là gì ? Cho ví dụ ? Ý nghĩa của phép lai phân tíchĐánh giá bài viết

Đánh giá bài viết

Lai phân tích là kỹ năng và kiến thức quan trọng trong bộ môn Sinh học, nắm chắc kỹ năng và kiến thức về lai phân tích và đối sánh tương quan trội – lặn trong tự nhiên sẽ giúp những em vận dụng tốt vào giải những bài tập phép lai phân tích. Để khám phá sâu hơn những em hãy tìm hiểu thêm bài viết sau đây nhé !

Phép lai phân tích là gì ?

Phép lai phân tích là phép lai giữa những thành viên mang tính trạng trội cần xác lập kiểu gen với thành viên mang tính trạng lặn, nhằm mục đích mục tiêu kiểm tra kiểu gen của thành viên mang tính trạng trội có thuần chủng hay không .
Tìm hiểu về phép lai phân tích
Phép lai phân tích sẽ có hiệu quả như sau :

  • + Nếu kết quả của phép lai là đồng tính thì suy ra cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp (AA) thuần chủng.
  • + Nếu kết quả của phép lai là phân tính thì suy ra cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen dị hợp (Aa), không thuần chủng.

Mỗi phép lai trên đều được gọi là phép lai phân tích .
Thông thường khi nói tới kiểu gen của một thành viên nào đó, người ta chỉ xét đến một vài cặp gen có tương quan tới những tính trạng đang được chăm sóc như : kiểu gen AA ( thuần chủng pháp luật hoa tím ), kiểu gen aa ( thuần chủng lao lý hoa trắng ) .
Kiểu gen có chứa cặp gen gồm 2 gen tương ứng giống nhau sẽ được gọi là thể đồng hợp như : AA là thể đồng hợp trội, aa là kiểu đồng hợp lặn. Kiểu gen chứa cặp gen gồm có 2 gen tương ứng khác nhau sẽ được gọi là thể dị hợp ( Aa ). Như trong trên của thí nghiệm của Menđen, tính trạng trội hoa tím ở F2 là do 2 kiểu gen AA và Aa cùng biểu lộ .

Quy luật phân li

Mỗi tính trạng do một cặp alen pháp luật, sẽ một có nguồn gốc từ bố, một có nguồn gốc đến từ mẹ. Các alen sống sót trong tế bào theo một cách riêng không liên quan gì đến nhau, không hòa trộn vào nhau. Khi hình thành nên giao tử, những thành viên của một cặp alen sẽ phân li đồng đều về những giao tử, nên 50 % số giao tử chứa alen này còn lại 50 % giao tử chứa alen kia
Quy luật phân li độc lập là Các cặp tác nhân di truyền ( cặp gen ) đã được phân li độc lập trong quy trình phát sinh giao tử .
Kết quả từ phép lai phân tích của Menđen

Ứng dụng của phép lai phân tích

Lai phân tích làm Open những biến dị tổng hợp vô cùng phong phú và đa dạng ở những loài sinh vật khi giao phối. Loại biến dị này là một trong những nguồn nguyên vật liệu quan trọng so với tinh lọc giống và quy trình tiến hoá .
Biến dị tổng hợp có ý nghĩa vô cùng quan trọng so với chọn giống, tạo thành những tổng hợp gen trọn vẹn mới, từ đó tạo ra những kiểu hình mới cho hiệu suất tốt hơn ship hàng cho quy trình sản xuất, tăng trưởng của con người .

Ý nghĩa của đối sánh tương quan trội – lặn trong tự nhiên

Tương quan trội – lặn là một hiện tượng kỳ lạ thông dụng ở nhiều tính trạng trên khung hình thực vật, động vật hoang dã và con người .
Ví dụ đối sánh tương quan trội lặn trong tự nhiên :

  • Ở cà chua có tính trạng quả đỏ, nhẵn, thân cao là các tính trạng trội. Tính trạng quả vàng, có lông tơ, thân thấp là các tính trạng lặn.
  • Ở loài chuột: chuột có các tính trạng lông đen, ngắn là tính trạng trội, lông trắng, dài là các tính trạng lặn.

Để xác định được tương quan trội lặn trong tự nhiên người ta sử dụng phép lai phân tích như sau:

Ví dụ minh họa:

P : AA × aa
F1 : Aa
F1 × F1 : Aa × Aa
F2 có tỉ lệ KG : 1AA : 2A a : 1 aa
KH : 3 trội : 1 lặn
Từ những điều trên ta hoàn toàn có thể nêu ý nghĩa của đối sánh tương quan trội – lặn trong tự nhiên như sau :
Trong lựa chọn giống nhằm mục đích phân phối những nhu yếu : xác lập được những tính trạng mong ước và tập trung chuyên sâu nhiều gen quý vào cùng 1 kiểu gen để tạo giống có giá trị cao nhất. Người ta thường dựa đa phần vào đối sánh tương quan trội – lặn .
Để tránh được sự phân li tính trạng diễn ra thế hệ con ( ở F1 ) làm Open tính trạng xấu ( thường tính trạng lặn ) tác động ảnh hưởng tới phẩm chất và hiệu suất của vật nuôi, cây cối người ta phải kiểm tra độ thuần chủng của những giống dựa vào phép lai phân tích .

Trội không trọn vẹn là gì ?

Trội không trọn vẹn là một hiện tượng kỳ lạ di truyền cos trong đó kiểu hình của F1với bộc lộ tính trạng trung gian giữa bố và mẹ còn F2 có tỉ lệ kiểu hình là 1 : 2 : 1 .
Một trường hợp có hiệu quả khác với hiệu quả thí nghiệm của Menđen là khung hình lai F1 mang tính trạng trung gian giữa bố và mẹ ( chính là di truyền trung gian hay trội không trọn vẹn ) .

Ví dụ trội không hoàn toàn: Trong một trình bày kết quả phép lai giữa hai giống hoa cùng thuộc loài hoa phấn là hoa đỏ và hoa trắng.

F1 toàn hoa màu hồng ( trung gian giữa đỏ và trắng ), còn F2 có tỉ lệ : 1 hoa đỏ : 2 hoa hồng : 1 hoa trắng
Ví dụ về trội không hoàn toàn

Sự độc lạ giữa trội trọn vẹn và trội không trọn vẹn

Đặc điểm Trội hoàn toàn Trội không hoàn toàn
Kiểu hình ở F1 Tính trạng trội Tính trạng trung gian
Tỉ lệ kiểu hình ở F2 3 trội :  1 lặn 1 trội : 2 trung gian : 1 lặn
Phép lai phân tích được dùng trong trường hợp Được dùng ( vì tính trạng trội có 2 kiểu gen quy định) Không dùng được ( vì tính trạng trội do 1 kiểu gen quy định)

Bài viết trên là những kiến thức và kỹ năng cơ bản về phép lai phân tích kỳ vọng qua bài viết tất cả chúng ta hoàn toàn có thể hiểu được lai phân tích là gì ? Ý nghĩa của phép lai này. Nắm được chắc những kỹ năng và kiến thức trên sẽ giúp bạn vận dụng và giải tốt những bài tập tương quan đến phép lai phân tích .