Hầu hết các trường hợp phẫu thuật can thiệp rách sụn chêm đầu gối ở Việt Nam trước đây là cắt bỏ sụn chêm rách, sửa phần sụn còn lại để đảm nhiệm chức năng của sụn. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy, sau 3 – 5 năm phẫu thuật cắt sụn chêm, có khoảng 10% trường hợp có biểu hiện thoái hóa khớp gối, nhất là những trường hợp cắt bỏ sụn chêm quá nhiều. Vậy đâu là cách điều trị rách sụn đầu gối hiệu quả nhất?
Theo thống kê, có khoảng chừng 70 % chấn thương thể thao, tai nạn đáng tiếc lao động, tai nạn đáng tiếc hoạt động và sinh hoạt … tương quan đến khớp gối, thông dụng nhất là chấn thương dây chằng, rách nát sụn khớp gối. Nếu không được chẩn đoán đúng, điều trị kịp thời và triệt để, bệnh nhân có rủi ro tiềm ẩn suy giảm năng lực hoạt động và tái phát chấn thương.
Tóm Tắt
Cấu tạo và chức năng của sụn chêm khớp gối
Sụn khớp gối gồm có sụn chêm trong và sụn chêm ngoài, hình bán nguyệt, nằm giữa xương đùi và xương chày, triển khai trách nhiệm bảo vệ sụn khớp của xương đùi và xương chày. Bề dày trung bình của sụn chêm khoảng chừng 3-5 mm.
- Sụn chêm trong:
Nằm phía bên trong khớp, có hình chữ C, dài khoảng 5-6cm. Sự liên hệ chặt chẽ giữa giải phẫu và các thành phần xung quanh có thể làm hạn chế việc di chuyển của sụn chêm. Đây cũng chính là lý do tổn thương sụn chêm thường gặp trong chấn thương khớp gối.
- Sụn chêm ngoài:Nằm bên ngoài của khớp, có hình chữ O .
Khớp gối chịu hàng loạt khối lượng khung hình, chính sụn chêm tạo nên sự vững chãi của khớp gối. Do đó, sụn chêm có vai trò :
- Giảm xóc, hấp thu và phân tán đều lực lên đầu gối ;
- Tạo sự vững chãi cho khớp gối ;
- Tạo sự tương hợp giữa hai mặt tiếp xúc, trải đều dịch bôi trơn và dinh dưỡng nuôi sụn khớp ;
- Lấp đầy khe khớp gối, tránh việc bao khớp và hoạt mạc bị kẹt vào kẽ khớp .
Rách sụn chêm là gì?
Rách sụn chêm hay rách sụn đầu gối (tên tiếng Anh: Torn Meniscus) là một trong những chấn thương đầu gối thường gặp nhất. Sụn chêm giúp ổn định khớp, bảo vệ xương không bị hao mòn nhưng chỉ cần một cú xoay gối đột ngột khi tập luyện, chơi thể thao hoặc tai nạn trong lao động, tai nạn giao thông đều có thể dẫn đến sụn chêm bị rách/vỡ. Một số trường hợp khác, một phần sụn gối bị rách, vỡ ra, kẹt vào khớp gây thoái hóa đầu gối.
Chấn thương hoàn toàn có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau như rách nát sụn trong – ngoài, rách nát sừng trước – sau, rách nát vùng giàu mạch hoặc vô mạch, … Hình thái của vết rách nát cũng khác nhau, hoàn toàn có thể là rách nát theo chiều dọc, chiều ngang, hình nan hoa, hình vạt hoặc những hình dạng phức tạp khác.
Đối tượng dễ dính chấn thương
- Những vận động viên liên tục phải tập luyện, tranh tài cường độ cao, khớp gối hoạt động nhiều như bóng đá, quần vợt, bóng rổ … ;
- Người lớn tuổi, sụn chêm bị mòn.
Nguyên nhân gây ra chấn thương
TS.BS Tăng Hà Nam Anh san sẻ 1 số ít nguyên do gây vỡ sụn chêm thường gặp gồm :
-
Ở trẻ em: thường xảy ra do chấn thương thể thao, khi vui chơi, chạy nhảy hoặc tai nạn giao thông. Trẻ em bị chấn thương ở trạng thái gối gấp, đồng thời chân bị vặn xoắn dẫn đến chấn thương.
-
Ở người lớn: Người lớn bị
rách nát sụn khớp gốido chấn thương khi chơi thể thao, tai nạn đáng tiếc giao thông vận tải hoặc thoái hóa xương, nhất là ở người lớn tuổi. Khi đang ngồi bỗng bất ngờ đột ngột đứng lên trong tư thế chân hơi vặn .
Dấu hiệu nhận biết
Theo TS.BS Tăng Hà Nam Anh, khi mới dính chấn thương, người bệnh vẫn hoàn toàn có thể đi lại thông thường, thậm chí còn vẫn liên tục chơi thể thao, tập luyện, tranh tài. Cơn đau do vết rách nát sẽ Open sau 2-3 ngày, lúc này người bệnh hoàn toàn có thể nhận ra trải qua những tín hiệu như :
- Nghe như có tiếng “ nổ ” khi sụn chêm vừa rách nát ;
- Đầu gối đau và sưng ;
- Kẹt khớp gối, khó co duỗi khớp gối ;
- Khi hoạt động có cảm xúc lục cục phát ra từ khớp ;
- Đau nhức khi ấn tay vào khe khớp gối ;
- Khó đi lại, hoạt động .
Ngay khi có những triệu chứng kể trên, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán đúng chuẩn và có chiêu thức điều trị tương thích.
Biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời
Sụn chêm có vai trò quan trọng, giúp việc đi lại và hoạt động được thuận tiện. Khi sụn chêm bị rách nát sẽ dẫn đến những biến chứng nguy khốn, tác động ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất người bệnh, gồm :
- Đau nhức khớp dữ dội:Khirách nát sụn đầu gối, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức trong khớp gối, đặc biệt quan trọng khi thực thi những tư thế co duỗi, nghiêng người qua trái, phải. Những chấn thương bất ngờ đột ngột trong thể thao, hoặc tai nạn thương tâm giao thông vận tải hoàn toàn có thể gây nên thực trạng sưng đau, không hề duỗi thẳng chân, … Đây chính là tín hiệu của kẹt khớp, mảnh sụn chêm bị rách nát đi vào giữa khớp gối, gây nên thực trạng cấn, kẹt ở đầu gối .
- Teo cơ tứ đầu đùi: Nếu không được điều trị kịp thời, thực trạng đau nhức khớp gối lê dài sẽ khiến người bệnh có rủi ro tiềm ẩn bị teo cơ tứ đầu đùi. Lúc này, người bệnh không hề đi lại, không hề duỗi thẳng chân, khó khăn vất vả trong hoạt động .
- Hư khớp gối: Tình trạng đứt dây chằng chéo trước sẽ làm gối mất vững, sụn chêm bị hư hại nặng hơn theo thời gian. Nếu sụn chêm bị hư hoàn toàn, người bệnh bắt buộc phải cắt bỏ sụn chêm, dẫn đến khớp gối nhanh chóng thoái hóa và hư khớp gối. Việc cắt sụn chêm khi tuổi càng trẻ, quá trình thoái hóa và hư khớp gối sẽ diễn ra càng sớm.
- Gây tổn thương lên các bộ phận khác: Thống kê cho thấy, có đến 50 % trường hợprách nát sụn chêmdo tổn thương dây chằng chéo trước dẫn đến những tổn thương khác như bong chỗ bám, tổn thương dây chằng chéo sau, phù tủy xương, … Một số người hoàn toàn có thể bị đứt một phần hoặc hàng loạt dây chằng chéo trước, dẫn đến lỏng gối, mất năng lực đi lại .
Phương pháp chẩn đoán vỡ sụn chêm
TS.BS Tăng Hà Nam Anh cho biết, để chẩn đoán đúng mực thực trạng và mức độ tổn thương của khớp gối, bác sĩ hoàn toàn có thể chỉ định người bệnh chụp X-quang và MRI khớp gối. Chụp X-quang hoàn toàn có thể nhìn thấy hình ảnh hẹp khe khớp, còn chụp cộng hưởng từ MRI từ khớp gối giúp chẩn đoán thực trạng chấn thương, phát hiện những tổn thương kèm theo nếu có như dây chằng chéo trước, sụn khớp, dây chằng chéo sau, dây chằng bên, …
Các phương pháp điều trị
Phương pháp điều trị được thực hiện chủ yếu nhằm khắc phục triệu chứng đau nhức và cải thiện vận động cho người bệnh. Các phương pháp này khác nhau tùy từng vị trí, kích thước, hình thái và mức độ trầm trọng của tổn thương. Bên cạnh đó, tuổi tác và mức độ vận động của người bệnh cũng ảnh hưởng đến việc quyết định phác đồ điều trị.
Điều trị không phẫu thuật
Điều trị bảo tồn rách nát sụn chêm được vận dụng cho những trường hợp tổn thương nhỏ, ở vị trí ⅓ ngoài sát bao khớp máu nuôi dồi dào, người bệnh ít đau, gối còn vững. Việc điều trị đa phần là chườm đá, bất động khớp gối, hạn chế hoạt động, sử dụng những thuốc giảm đau, chống viêm, chống phù nề.
Phẫu thuật
Có 2 giải pháp phẫu thuật điều trị rách nát sụn chêm gồm : mổ mở và mổ nội soi. BVĐK Tâm Anh vận dụng chiêu thức phẫu thuật nội soi trong điều trị đứt chấn thương. Đây được xem là phẫu thuật ít xâm lấn, giúp người bệnh hồi sinh nhanh sau phẫu thuật, bảo vệ tính thẩm mỹ và nghệ thuật và điều trị triệt để.
1. Cắt bỏ sụn khớp gối
Cắt bỏ sụn chêm được chỉ định cho những vết rách nát cũ trên 6 tuần, vị trí rách nát ở vùng ⅔ trong, vùng máu nuôi nghèo nàn. Trong số những trường hợp rách nát sụn chêm khớp gối, đây là trường hợp nghiêm trọng nhất, không có năng lực hồi sinh. Bác sĩ buộc phải cắt bỏ bằng kỹ thuật cắt tiết kiệm chi phí vùng rách nát, chừa vùng nguyên giáp bao khớp, giữ vững khớp và độ chịu lực toàn khung hình.
2. Ghép sụn chêm
Ghép sụn là một phẫu thuật khá phức tạp, yên cầu phải sử dụng sụn chêm đồng loại ( allograft ) để ghép. Do đó, với điều kiện kèm theo hiện tại, Nước Ta chưa triển khai được kỹ thuật điều trị này.
3. Khâu sụn chêm
Sụn chêm có vai trò quan trọng trong điều hòa lực truyền từ xương đùi xuống xương chày, khi rách nát một phần hoặc rách nát hàng loạt sụn chêm sẽ ảnh hưởng tác động đến năng lực điều hòa lực, sự phân phối lực không đều giữa những vùng xương đùi xuống xương chày, dẫn đến tổn thương lớp sụn và dần gây thoái hóa khớp. Sụn chêm bị cắt bỏ càng nhiều, rủi ro tiềm ẩn thoái hóa khớp càng sớm và trầm trọng. Vì thế, để hạn chế phải cắt bỏ sụn chêm, kỹ thuật khâu sụn chêm được chỉ định với những trường hợp rách nát dọc, rách nát mới trước 6 tuần, vùng ⅓ ngoài sát bao khớp nơi có nguồn cấp máu dồi dào cho năng lực làm lành tổn thương nhanh. Tuy nhiên, việc khâu sụn chêm ở vùng này cần thực thi sớm, nếu can thiệp muộn, tổn thương tại vị trí rách nát đã xơ hóa thì thời cơ phục sinh không cao. Việc khâu sụn chêm nhằm mục đích hồi sinh hình thái giải phẫu, bảo vệ triển khai công dụng của sụn chêm sẽ xử lý được những phiền phức như đau, tràn dịch, kẹt khớp, … bảo vệ lê dài tuổi thọ của khớp qua tính năng sụn. Các điều tra và nghiên cứu cho thấy, kỹ thuật khâu sụn chêm cho hiệu suất cao cao trong phục sinh và duy trì công dụng khớp gối theo thời hạn. Để đưa ra chỉ định khâu hay cắt bỏ sụn chêm, cắt bỏ phần nào, khâu phần nào, bác sĩ cần thăm khám và nhìn nhận đúng mực tổn thương. Do đó, khi có tín hiệu không bình thường, người bệnh cần đi khám sớm để được can thiệp kịp thời. 
Mổ Ruột nội soi là giải pháp tối ưu so với những trường hợp đứt dây chằng chéo, tổn thương rách nát sụn khớp gối nhằm mục đích tái tạo dây chằng về đúng tính năng nguyên bản và phục sinh giải phẫu sụn chêm khớp gối. Phương pháp phẫu thuật nội soi trong điều trị rách nát sụn chêm tại BVĐK Tâm Anh có nhiều ưu điểm tiêu biểu vượt trội như :
- Nhanh chóng, thuận tiện : Người bệnh được khám và phẫu thuật ngay trong ngày, hạn chế vận động và di chuyển nhiều lần .
- Người bệnh tiết kiệm ngân sách và chi phí ngân sách điều trị, đồng thời giảm được những rủi ro tiềm ẩn ảnh hưởng tác động khi dùng kháng sinh lê dài .
- Thời gian hồi sinh nhanh, vết mổ nhỏ, nghệ thuật và thẩm mỹ, ít đau so với giải pháp mổ mở truyền thống lịch sử .
- Phục hồi năng lực hoạt động lên đến 80-90 %, người bệnh sớm trở lại hoạt động và sinh hoạt thông thường, hoàn toàn có thể tập thể dục thể thao từ 6 – 9 tháng sau phẫu thuật tùy mức độ tổn thương .
Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt sau điều trị rách sụn đầu gối
PGS.TS.BS Trần Trung Dũng khuyến nghị, người bệnh sau điều trị rách nát sụn đầu gối cần tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ như tuân thủ thời hạn nẹp bất động, tập những bài tập tương thích, tránh những bài tập tác động ảnh hưởng nặng đến khớp gối để sớm lấy lại biên độ khớp, chống teo cơ, … Ngoài ra, người bệnh cần bổ trợ những thực phẩm tốt cho xương khớp để quy trình hồi sinh khớp gối diễn ra nhanh hơn.
Phòng ngừa chấn thương
Để phòng tránh rách nát sụn chêm đầu gối và những triệu chứng, biến chứng nguy hại của bệnh, PGS.TS.BS Trần Trung Dũng khuyến nghị người bệnh cần chú ý quan tâm những yếu tố sau :
- Tập luyện thể dục thể thao tiếp tục, tăng sự dẻo dai của khớp gối .
- Thực hiện đúng tư thế trong lao động, hoạt động và sinh hoạt .
- Tránh việc xoay gối bất thần .
- Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, tránh tổn thương lặp lại sau điều trịrách nát sụn khớp gối.
Tiên phong trong việc update và ứng dụng những kỹ thuật tiên tiến và phát triển nhất, trang thiết bị máy móc số 1 quốc tế trong chẩn đoán và điều trị như : mạng lưới hệ thống máy phẫu thuật robot Artis Pheno ( Siemens ), máy chụp CT 128 dãy, máy cộng hưởng từ hạt nhân MRI, máy nội soi công nghệ tiên tiến 3D độ phân giải cao, máy X-quang thế hệ mới, … BVĐK Tâm Anh đã triển khai thành công xuất sắc những phẫu thuật điều trị bệnh lý, chấn thương xương khớp từ đơn thuần đến phức tạp. Đặc biệt, BVĐK Tâm Anh là đơn vị chức năng thực thi phẫu thuật thay khớp và ghép xương tự tạo cho bệnh nhân ung thư xương tiên phong tại Nước Ta.
Phòng ngừa rách sụn chêm cho người chơi thể thao
Bên cạnh đó, BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên viên giàu kinh nghiệm tay nghề trong nghành nghề dịch vụ cơ xương khớp số 1 Nước Ta như PGS.TS.BS Trần Trung Dũng, TS.BS Tăng Hà Nam Anh, BSCKII Phạm Trung Hiếu, BSCKII Vũ Tú Nam, ThS. BS Trần Quyết, … người bệnh sẽ được hội chẩn và vận dụng phác đồ điều trị tương thích nhất với thời hạn phục sinh nhanh nhất. Để đặt lịch khám và điều trị với những chuyên viên số 1 tại Trung tâm Mổ Ruột Khớp – Y học thể thao BVĐK Tâm Anh, hành khách hoàn toàn có thể liên hệ :
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
-
Hà Nội:
108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội hotline : 1800 6858
-
TP.HCM:
2B Phổ Quang, P. 2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh hotline : 0287 102 6789
Trên đây là những thông tin bạn cần biết về rách sụn chêm đầu gối – một chấn thương thường gặp trong sinh hoạt và tập luyện thể thao. Hãy đến ngay cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất nếu có các triệu chứng như trong bài để được khám và điều trị kịp thời!
Source: https://final-blade.com
Category: Kiến thức Internet
