13:49 04/04/2022
Nguyên tử khối là bài học đầu tiên được đưa vào chương trình giảng dạy môn Hóa học tại trường lớp. Đây được xem là nền tảng kiến thức cơ bản mà học sinh nào cũng phải nắm vững để có thể tiếp thu tốt những bài học về sau cũng như tự tin giải quyết nhiều dạng bài tập khác nhau.
Vậy, nguyên tử khối là gì? Làm thế nào để học và ghi nhớ lâu bền bảng nguyên tử khối hóa học ngay từ năm lớp 8?
CoLearn sẽ cho bạn câu trả lời ngay trong bài viết dưới đây!
Nguyên tử khối là nền tảng kiến thức cơ bản mà học sinh nào cũng phải nắm vững
Tóm Tắt
Định nghĩa nguyên tử khối của các nguyên tố hóa học
Trước khi đến với phương pháp học thuộc bảng nguyên tử khối hiệu quả, cùng CoLearn ôn lượng lại định nghĩa nguyên tử khối là gì.
Theo định nghĩa từ sách giáo khoa Hóa học lớp 8, nguyên tử khối là khối lượng tương đối của một nguyên tử. Đơn vị Cacbon (ký hiệu là đvC) là đơn vị được sử dụng để tính nguyên tử khối.
Nguyên tử khối được đo lường dựa vào tổng khối lượng của các proton, nơtron của nguyên tử. Trong đó, do khối lượng các eletrn không đáng kể nên thực chất, nguyên tử khối xấp xỉ bằng khối lượng hạt nhân.
Số lượng proton và nơtron của mỗi nguyên tố không giống nhau nên nguyên tử khối chúng cũng có sự khác biệt.
Nguyên tử khối còn được tính theo công thức khối lượng gram của một mol nguyên tử (u) với quy ước như sau: 1u= 1/NA gam = 1/1000Na kg (trong đó NA là hằng số Avogardo).
Xem thêm: CÁCH ÔN THI VÀO LỚP 10 CẤP TỐC
Nguyên tử khối là khối lượng tương đối của một nguyên tử tính bằng đơn vị Cacbon
2 Phương pháp học thuộc nhanh bảng nguyên tử khối hóa học
Phương pháp 1: Học thuộc bảng nguyên tử khối thông qua thơ ca
Cách nhớ và học thuộc nhanh nguyên tử khối được các bạn học sinh và thầy cô giáo vận dụng rộng rãi nhất hiện nay là học thông qua thơ ca về nguyên tử khối.
Bạn biết đây, Hóa học luôn được nhận định là môn học khô khan nên phương pháp ghi nhớ này không chỉ mang lại tính hiệu quả cao mà còn góp phần khiến môn Hóa thêm thú vị. Từ đó, các bạn học sinh cũng có thêm cảm hứng, động lực học Hóa hơn.
Đối với thơ ca nguyên tử khối, mỗi câu thơ đều đề cập song song tên nguyên tố hóa học và nguyên tử khối của chúng. Hơn hết, bài thơ nào cũng đảm bảo tính vần điệu, ngắn gọn và dễ nhớ sao cho chỉ cần nhẩm qua vài lần, các bạn học sinh có thể thuộc làu khối lượng của tất cả các nguyên tố cách dễ dàng. Nắm vững nguyên tử khối và cách học thuộc bảng hóa trị lớp 8 giúp học sinh ghi nhớ kiến thức hóa học nhanh hơn.
Dưới đây là một trong số những bài thơ nguyên tử khối được lưu truyền nhiều nhất qua các thế hệ học sinh:
Học thuộc nhanh nguyên tử khối thông qua bài ca nguyên tử khối
Phương pháp 2: Học thuộc bảng nguyên tử khối bằng cách cố gắng làm thật nhiều bài tập hóa học
Nếu thơ ca giúp các bạn học thuộc nhanh thì bài tập hóa học là cách ghi nhớ và lưu trữ kiến thức về nguyên tử khối lâu bền. Bởi lẽ đó, hãy cố gắng làm bài tập thường xuyên, thậm chí là làm đi làm lại nhiều lần.
Thông thường, mỗi bài tập Hóa sẽ cho sẵn thông tin về nguyên tử khối. Nhờ vậy, khi làm bài, bạn không chỉ ôn tập kiến thức hiệu quả mà còn là cơ hội để trí não tự động ghi nhớ khối lượng của các nguyên tử cách tự nhiên, không cần học vẹt. Với các bạn mất gốc Hóa càng cần ghi nhớ bảng nguyên tử khối để cải thiện kiến thức môn Hóa.
Ngoài ra, bài tập Hóa vốn rất đa dạng, nhất là dạng bài về phản ứng và tính khối lượng các chất. Ví thế, tìm tòi và chăm chỉ giải nhiều dạng bài khác nhau cũng là cách học thuộc nguyên tử khối vô cùng hiệu nghiệm.
Một số dạng bài tập cơ bản ứng dụng bảng nguyên tử khối hóa học
Với tính ứng dụng cao, bảng nguyên tử khối được vận dụng trong hầu hết các dạng bài tập Hóa học. Dưới đây là 2 trong số những dạng bài cơ bản nhất cần dùng bảng nguyên tử khối để giải quyết nhanh gọn:
Dạng bài 1: Tìm nguyên tố trong một hợp chất nhất định
Dạng bài này được giới thiệu ngay từ những ngày đầu tiên các bạn học sinh làm quen với môn Hóa. Dần dần, nó trở thành mẫu bài quen thuộc, kết hợp đan xen trong nhiều câu hỏi bài tập, thi cử. Để biết cách học giỏi Hóa học sinh nên rèn luyện các dạng bài tập thường xuất hiện trong các kỳ thi để cải thiện năng lực tốt hơn.
Thông thường, với dạng tìm nguyên tố trong một hợp chất nhất định, đề bài sẽ cho sẵn công thức hóa học và phân tử khối của một hợp chất nhưng để khuyết một nguyên tố trong hợp chất đó (thường ký hiệu nguyên tố này là A hoặc X).
Nhiệm vụ của các bạn là áp dụng phép tính phù hợp đề tìm ra khối lượng của nguyên tố đang cần tìm. Từ đó, theo trí nhớ về bảng nguyên tử khối, suy ra nguyên tố ấy là gì.
Dạng bài 2: Tìm nguyên tố khi đề bài cho trước thông tin nguyên tử khối
Hình thức của dạng bài này có phần đơn giản hơn dạng 1 và thường xuất hiện trong câu hỏi trắc nghiệm.
Cụ thể, với dạng bài tìm nguyên tố khi biết nguyên tử khối, đề bài thường cho sẵn dữ kiện về khối lượng của nguyên tố A rồi yêu cầu xác định nguyên tố A đó là gì. Dữ liệu phổ biến nhất là so sánh chúng hơn/kém như thế nào với một nguyên tố khác.
Dạng bài này đòi hỏi các bạn học sinh phải thuộc làu bảng nguyên tử khối hóa học để có thể liên kết chúng lại với nhau và tính toán thật nhanh nhằm ra đáp án nguyên tố cần tìm là gì. Đồng thời, các bạn nên xây dựng kế hoạch học tập rõ ràng để dành thời gian rèn luyện môn Hóa phù hợp nhất.
Bài viết trên đã tổng hợp đầy đủ các phương pháp học nhanh nhớ lâu cùng hai dạng bài tập cơ bản nhất ứng dụng bảng nguyên tử khối hóa học. CoLearn hy vọng với những chia sẻ hữu ích này, các bạn học sinh sẽ cảm thấy thoải mái và tự tin hơn khi học tập môn Hóa trên lớp cũng như trong thi cử.
Chúc bạn thành công!
