Tám từ kỳ diệu làm thay đổi thế giới

• Kelly Grovier
• BBC Culture

6 tháng 5 2017Nguồn hình ảnh, Tom McShane

Qua nguồn gốc của những từ này, người ta nhận ra thế giới đã thay đổi ra sao khi con người sáng chế ra cách diễn đạt và ý nghĩa các từ đó.

Mỗi từ tiềm ẩn một câu truyện, một lịch sử dân tộc bí hiểm. Đằng sau những âm tiết ta sử dụng hàng ngày chứa đựng vô số câu truyện đã bị quên lãng .” Nếu bạn biết nguồn gốc của một từ, ” học giả Isidore người vùng Seville hồi thế kỷ thứ Sáu nói, ” mọi thứ hoàn toàn có thể được hiểu rõ ràng hơn. “Trong khi hầu hết những từ vô tư được đưa vào sử dụng mà không ai chú ý và không còn lại chút dấu vết nào trên hành trình dài đó, có những phát minh sáng tạo từ vựng hạng sang đã được ghi nhận khá đầy đủ ngày tháng đúng chuẩn tiên phong chúng được phát biểu và tạo ra .Có những từ đơn thuần chỉ là phát kiến bất chợt trong tâm lý trẻ thơ của ai đó nay đã bị quên lãng theo chiều dài thời hạn. Nhưng 1 số ít khác là sự phối hợp của những nhà tiên phong văn hóa, những người đã dữ thế chủ động định hình cách thế hệ tương lai tâm lý và miêu tả .Điều mê hoặc là khi giải thuật tiểu sử một từ, tất cả chúng ta lại giải thuật cả tiểu sử của những người đã tạo ra chúng cũng như thời đại người đó sống. Tám từ ngữ mê hoặc sau đây đã đổi khác cách tất cả chúng ta tâm lý, nhìn, lắng nghe, mày mò và sống sót trong quốc tế quanh mình :

Twitter

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneMạng xã hội có lẽ rằng sẽ bớt phần sôi sục nếu không có hình tượng chú chim đang hót của Twitter : hình tượng màu xanh của chú chim điển hình nổi bật bay giữa không trung trong tiếng líu lo .Nhưng ai là người tiên phong đã tưởng tượng ra âm tiết để bắt chước giữa tiếng của loài có lông vũ và ngôn từ của loài người ?’ Twitter ‘ ( hay ‘ twiterith ‘ như nó lần tiên phong được tạo ra vào cuối Thế kỷ 14 ), lần tiên phong tuôn ra từ đầu ngọn bút của Geoffrey Chaucer trong bản dịch ” Sự an ủi của triết học ” ( Consolation of Philosophy ) của nhà triết học Boethius từ thế kỷ thứ Sáu .Xuất hiện trước cả hai từ ” chirp ” ( ríu rít ) và ” warble ” ( líu lo ) khoảng chừng một thế kỷ, ‘ twitter ‘ là một trong 2.200 từ mới mà nhà thơ thời Trung cổ này đã lần tiên phong đưa vào sử dụng. Đây cũng là tác giả đã viết bài thơ ” Nghị hội của đám đông ” ( Parlement of Foules ) và điều này có vẻ như cũng trọn vẹn tương thích .

Serendipity – Khả năng tình cờ gặp vận may

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneTrước năm 1754, nếu ai đó muốn diễn đạt ” việc ngẫu nhiên tò mò ra được điều gì đó “, người đó sẽ phải nhúng đầu bút vào lọ mực vài lần để hoàn toàn có thể diễn đạt rất đầy đủ dòng xúc cảm dài dòng .Sau đó bất thần, vào thứ Ba ngày 28/1, nhà văn người Anh Horace Walpole, trong khi viết thư, đã dành Tặng Ngay cho quốc tế một từ vựng tinh xảo : ” serendipity ” ( vô tình ) .Walople nói phát minh sáng tạo trữ tình của ông dựa vào một truyện cổ tích Ba Tư, có tên ” Ba hoàng tử của vùng Serendip “, mà ông cho rằng ” luôn luôn có phát hiện mới bằng sự tài trí và ngẫu nhiên “. Chỉ có điều, thứ mà Walpole nhớ nhầm là ý chính của câu truyện ( trong truyện những hoàng tử thất bại khi tìm kiếm dù đã nỗ lực rất nhiều ), mặc dầu cũng không tác động ảnh hưởng gì lắm ; ” serendipity ” ở đây vẫn có nghĩa là một sự vô tình vui tươi .Đây không chỉ là phát minh sáng tạo không bình thường duy nhất của Walpole .” Betweenity ” ( giữa ) một từ duyên dáng hơn từ đồng nghĩa tương quan của nó, ” intermediateness ” ( sự trung gian ) cũng có đem lại cảm hứng tựa như như người bạn bè ” serendipity ” của nó mang lại .

Panorama – Ảnh rộng

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneMột số từ có vẻ như như rung lên với ý thức từ ý nghĩa mà nó diễn đạt. ” Panorama ” là một trong những từ như vậy, vần điệu của nó có vẻ như rất hòa giải với tầm nhìn cao rộng bát ngát, những đường chân trời bất tận, và tầm nhìn không bị số lượng giới hạn, đúng với nghĩa mà nó bộc lộ .Từ này ( vốn có nghĩa là ” nhìn thấy toàn bộ ” ) có lẽ rằng đã Open trong từ điển khoảng chừng năm 1789, một năm trùng hợp với sự sụp đổ của một trào lưu văn hóa truyền thống nổi tiếng, cuộc phá ngục Bastille ở Paris, và có vẻ như như trọn vẹn tương thích với cảm xúc giải phóng của tầm nhìn xa rộng .Mỉa mai thay, sau đó, khi người ta phát hiện ra từ này khởi đầu lại gắn với một thưởng thức trọn vẹn bị giam hãm : một bức tranh hình tròn trụ nhốt người theo dõi của nó – một thiết bị hình ảnh trong nhà do nghệ sĩ người Irish tên Robert Barker nghĩ ra .

Visualise – Hình dung

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneRất khó tin để nghĩ rằng không có ai từng ” tưởng tượng ” bất kỳ gì trước năm 1817, nhưng đó là năm mà nhà thơ trữ tình và nhà phê bình tên là Samuel Taylor Coleridge đã tạo ra từ này trong lời tự thú triết học của ông có tên Biographia Literaria ( Phác thảo chân dung văn học đời tôi ) ( một thế kỷ trước khi từ ” envision ” được sinh ra ) .Nhìn lại, từ này tương thích với một người viết mà tâm nhãn của ông bị ám ảnh bởi những hình ảnh ma mị như chiếc tàu ma trong trường ca ” Màn sương mù của người thủy thủ cổ “, và bởi ” những ánh mắt sáng chói ” và ” mái tóc bồng bềnh ” đã kết thúc lời thơ tiên tri của ông ở bài thơ Kubla Khan trong sự không an tâm, đó cũng là những thứ để gọi tên những vật thể ta thấy được không phải bằng mắt thường .Cả cuộc sống bị hành hạ bởi vật chất và những vật thể vô hình dung, không có gì quá bất ngờ khi Coleridge đem đến cho tiếng Anh nhiều từ mới miêu tả những góc nhìn tối tăm của thưởng thức, như những từ ” psychosomatic ” ( tâm linh ), và ” pessimism ” ( chủ nghĩa bi quan ) .

Trí tuệ hóa – Intellectualise

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneColeridge cũng nổi tiếng vì đã phát minh sáng tạo ra một động từ nữa, là từ ” intellectualise ” ( Trí tuệ hóa ) – có nghĩa là chuyển một vật thể vật chất thành một loại sản phẩm trí tuệ .Trong khi rõ ràng ông cũng là tác giả tạo ra một cụm từ với nghĩa trọn vẹn trái ngược, một từ ít được sử dụng là ” thingify ” ( vật thể hóa ) ( có nghĩa là chuyển một ý nghĩ thành vật phẩm ) – trong trong thực tiễn từ ” trí tuệ hóa ” có lẽ rằng thuộc về một cảm hứng nhưng đồng thời cũng tối nghĩa từ một nhà thơ trữ tình : đó là kẻ lãng du huyền bí thế kỷ 18 nổi tiếng với biệt danh ” Walking Stewart ” được vinh danh là người đã đi bộ qua hầu hết của quốc tế được loài người biết đến thời đó nhiều hơn bất kỳ ai .Trong suốt hàng chục năm ông đi long dong qua Ấn Độ, Châu Phi và Châu u, Stewart tăng trưởng một triết lý kỳ dị với khái niệm TT là tâm lý và khung hình là dòng chảy liên tục giữa một quốc tế được trí tuệ hóa không ngừng và một niềm tin được vật chất hóa không ngừng .

Quan liêu – Bureaucracy

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneNgười kể chuyện đi long dong trong ca khúc ” Big Rock Candy Mountain ” của Harry McClintock năm 1928 mơ được chạm đến thiên đường an nhiên, nơi ” người ta treo cổ một kẻ lập dị, kẻ đã nghĩ ra việc làm ” .Lịch sử không nhớ đến tên của ” kẻ lập dị ” đó, nhưng tất cả chúng ta biết danh tính của nhà kinh tế tài chính Pháp đã sáng tạo ra một từ cũng căng thẳng mệt mỏi gần như tương tự như : đó là từ ” bureaucracy ” [ sự quan liêu ] .Năm 1818, Jean Claude Marie Vincent de Gournay liên kết một từ tiếng Pháp với nghĩa bàn giấy ( bureau ) với một hậu tố từ tiếng Hy lạp có nghĩa ” sức mạnh của ” ( – cracy ) để đặt tên cho thực trạng ngưng trệ khởi đầu kìm siết xã hội .Là người đã tạo ra một từ chỉ những hoạt động giải trí của chính phủ nước nhà áp đặt những luật lệ tẻ nhạt lên hành vi của từng cá thể, Gournay có lẽ rằng là người sau cuối mà tất cả chúng ta trông đợi sẽ sản xuất ra một cụm từ có nghĩa ” hãy để mọi người làm thứ họ nghĩ là tốt nhất “, đó là từ : laissez-faire .

Nhiếp ảnh – Photograph

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneThật kỳ lạ khi nghĩ đến một trong những thứ có cái tên có vẻ như không thay đổi nhất mà tất cả chúng ta gắn cho những vật thể xung quanh mình chỉ mới được gật đầu một cách từ từ và qua quá trình tự tinh lọc .Đề xuất của nhà thiên văn học và nhà sáng tạo, Ngài John Herschel, năm 1839 về từ ” photograph ” [ nhiếp ảnh ] đã gặp phải sự cạnh tranh đối đầu nóng bức trước khi trở thành một từ không thay đổi vĩnh viễn trong mạng lưới hệ thống từ vựng của quốc tế .Nếu lịch sử vẻ vang rẽ qua một hướng khác, những từ bạn được sử dụng hoàn toàn có thể là nhắc nhở bạn không gửi đủ ” bản in mặt trời ” ( sun-print ) hay ” photogenes “. Một đối thủ cạnh tranh của từ này là ” heliograph “, vốn từng vượt mặt từ ” photograph ” trong một thế hệ, khiến đề xuất kiến nghị của Herschel phải chạy đua để chứng tỏ sự ưu việt hơn hẳn .

Người không có khả năng – Muggle

Nguồn hình ảnh, Tom McShaneĐàn ông không phải là giới độc quyền trong việc tạo ra những từ ấn tượng, tuy nhiên những nhà sáng tạo từ vựng nữ lại ít khi được tôn vinh .

Đóng góp của họ với nền văn hóa thường bị gạt ra bên lề, vậy bạn có ngạc nhiên không khi biết rằng từ điển tiếng Anh Oxford đã ghi nhận các nữ văn sỹ là những người đầu tiên sử dụng các từ như “outsider” [kẻ ngoài cuộc] (Jane Austen năm 1800) và “angst” (du nhập từ tiếng Đức bởi George Eliot năm 1849).

Và vào thời đại của tất cả chúng ta, một lần nữa một nữ tiểu thuyết gia được ghi nhận là người có năng lực thiên phú với quyền lực tối cao khởi xướng và là người muốn mọi thứ theo cách của pháp thuật .J K Rowling đã sản xuất ra từ ” muggle ” trong tác phẩm bà viết năm 1997 có tên ” Harry Potter và Hòn đá Phù thủy ” để miêu tả sự thiếu vắng chết người của những kỹ năng và kiến thức siêu tự nhiên, nhắc nhở về sự kỳ diệu truyền kỳ của từ vựng – diễn đạt những người có và những người không có năng lực gì đó .

Source: https://final-blade.com
Category: Kiến thức Internet