Bộ phim Tây Du Ký trở thành một phần của ký ức nhiều người qua nhiều thế hệ. Và Tôn Ngộ Không trở thành một hình tượng không bao giờ thay đổi của thẩm mỹ và nghệ thuật điện ảnh .Vậy Tôn Ngộ Không là ai, liệu Tôn Hành Giả đi Tây Trúc thỉnh kinh có thật trong lịch sử dân tộc hay chỉ là một loại sản phẩm của quốc tế hình tượng mà Ngô Thừa Ân phát minh sáng tạo nên ?
Nhiều người trong chúng ta thường cho rằng, Tôn Ngộ Không chỉ là một nhân vật giả tưởng do Ngô Thừa Ân sáng tạo ra.
Trong tác phẩm Tây Du Ký nổi tiếng, Tôn Ngộ Không được khắc họa với hình hài của một con khỉ đá trường sinh bất tử, chiếm hữu những năng lực khác thường .Tôn Ngộ Không là con khỉ đá thác sinh do Trời – Đất, được thiên địa hóa dục mà thành, vốn sinh ra đã mang sẵn tinh hoa của đất trời .
Khi sinh ra, Tôn Ngộ Không mưu trí mưu trí, sớm trở thành Mĩ Hầu Vương của Hoa Quả Sơn .Tôn Ngộ Không chu du khắp bốn biển tìm tiên cầu Đạo, ở đầu cuối cũng đến được nơi cần đến .Khỉ đá tìm được đến núi Linh Đài Phương Thốn, động Tà Nguyệt Tam Tinh, bái kiến Bồ Đề tổ sư làm thầy .
Khi Bồ Đề Tổ Sư hỏi ” Nhà ngươi tên gì ? “, Thạch Hầu nhanh miệng vấn đáp ” Con không có danh tính. Nếu người khác chửi con, con không thấy phiền não ; nếu người khác đánh con, con cũng không tức giận ; chỉ là lấy lễ đáp lại là được. Một đời không có tên ” .Phát hiện được căn nguyên của Thạch Hầu, Bồ Đề tổ sư đã truyền dạy đạo pháp trường sinh cùng 72 phép biến hóa ( Thất thập nhị huyền công – Địa Sát ) .Bẩm sinh nền tảng tốt khác thường, sớm ngộ lẽ vô thường, tầm sư học Đạo, trở thành một Thái Ất kim tiên .Được Thượng Đế sắc phong làm Tề Thiên Đại Thánh, ngao du khắp chân trời góc biển, hưởng phúc lành cõi thần tiên .Nhưng khi không được mời tới hội bàn đào và chức quan của mình quá nhỏ, Tôn Ngộ Không đã tức giận bỏ về Hoa Quả Sơn .Chỉ vì sinh lòng ngông ngạo, Tôn Ngộ Không đã đại náo thiên cung, ăn trộm đào tiên và linh đan trường sinh bất tử của Thái Thượng Lão Quân sau đó bị Phật Tổ phạt giam dưới núi Ngũ Hành 500 năm, ” đói thì cho ăn viên sắt, khát cho uống nước rỉ đồng ” .
Tề Thiên Đại Thánh được Đường Tăng giải cứu, từ bỏ ma tâm để sống với thiện tâm, một lòng học Đạo, phò tá sư phụ Đường Tăng, trừ gian diệt ác, lấy lại lẽ phải, công minh .
Lấy được chân kinh, Tôn Ngộ Không được thắng phong là Đấu Chiến Thắng Phật .Với sự nổi tiếng của mình, hình ảnh của Tôn Ngộ Không nhanh gọn được khai thác trong những nghành thẩm mỹ và nghệ thuật .Tại quê nhà Trung Quốc, vai diễn Tôn Ngộ Không đã trở thành một phần không hề thiếu trên những sân khấu kịch, những bộ phim truyền hình .Về cơ bản, hình ảnh Tôn Ngộ Không thường chỉ diễn đạt lại một phần cuộc sống và dựa nhiều vào bộ truyện Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân .Và người hóa thân xuất sắc nhất Tôn Ngộ Không phải nói đến nhà họ Chương Gianh Giá với 3 lịch sử một thời : cha Lục Linh Đồng ( Chương Tông Nghĩa ), hai con là Tiểu Lục Linh Đồng ( Chương Kim Tinh ) và Lục Tiểu Linh Đồng ( Chương Kim Lai ) được ca tụng là gia tộc Tôn Ngộ Không .Kể từ thập niên 50, 60 của thế kỷ XX, những vai diễn Tôn Ngộ Không do 3 cha con này đảm nhiệm đã đưa tên tuổi của Tề Thiên Đại Thánh vang khắp quốc tế .
Tôn Ngộ Không là người Ấn Độ hay Trung Quốc?
Tôn Ngộ Không là phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ của Ngô Thừa Ân tuy nhiên thực tiễn, nhân vật này thực sự có thực hay không vẫn luôn là một dấu hỏi làm đau đầu những nhà nghiên cứu .Một số học giả cho rằng, hình ảnh Tôn Ngộ Không thực ra được phỏng theo ” thần khỉ ” trong Ấn Độ giáo, có tên là Hanuman .
Thần khỉ Hanuman là nhân vật TT trong hai bộ sử thi vĩ đại và nổi tiếng của Ấn Độ là Ramayana và Mahabharata. Hanuman thường được coi là con trai của thần gió Vayu .Các đền thờ khắp nước Ấn Độ đều có hình ảnh Hanuman, vị thần khỉ nổi tiếng với vũ khí là quả chùy ( gada ), hình tượng của lòng gan góc .
Thần rất sùng bái người bạn của mình là Rama (vị vua anh hùng được kể trong sử thi Ramayana), và cũng được Rama thương yêu nhất, nên có khi người ta vẽ Hanuman với hình Rama xăm trên ngực
Rama được coi là hóa thân của Vishnu, là Đấng bảo tồn trong ý niệm Trimurti của Ấn giáo. Trong cuộc chiến đấu giữa vua Rama anh hùng và quỷ Ravana, thì Hanuman là người phụng sự vua đắc lực nhất, trung thành với chủ với vua nhất .Thần thoại Ấn Độ qua mấy ngàn năm không ngừng truyền tụng những kỳ tích của Hanuman, để rồi Hanuman sớm trở thành một hình ảnh quen thuộc, thông dụng của mỹ thuật Ấn giáo .Căn cứ được đưa ra chính là những ghi chép có thật của pháp sư Huyền Trang – nhân vật lịch sử vẻ vang có thật của Đường Tam Tạng trong Tây Du Ký .
Hình ảnh pháp sư Huyền Trang trên đường đi thỉnh kinh .Bên cạnh đó, những nhà khảo cổ Trung Quốc còn phát hiện ra dấu tích khác về nguồn gốc của Tôn Ngộ Không từ những bức bích họa có niên đại hơn 1.000 năm tuổi trong động Thiên Phật ( cách thành Tây An, Cam Túc khoảng chừng 90 km ) .Trong những bức hình, người ta thấy cảnh một vị hòa thượng và ” hầu hình nhân ” ( một sinh vật có hình hài giống khỉ ) đang nghiêm trang chắp tay hành lễ, hướng mặt về phía Phật Bà Quan Âm .Vào năm 2005, những nhà khảo cổ học phát hiện trong miếu Song Thánh Bảo Sơn ở tỉnh Phúc Kiến có hai ngôi mộ nằm với tổng diện tích quy hoạnh khoảng chừng 18 mét vuông, ước tính rộng 2,9 m, sâu 1,3 m .Điều khó tin là những gì những nhà khảo cổ học tìm thấy bên trong ngôi mộ lại có sự tương quan thần kì với những gì xảy ra trong Tây Du Kí khiến nhiều người nửa tin, nửa ngờ .
Bức tượng Tôn Ngộ Không được tìm thấy trong ngôi mộ cổ. ( Ảnh : Chinanews ) .Ngôi mộ có hai tấm bia dựng thẳng ở chính giữa, bia bên trái có khắc chữ ” Tề Thiên Đại Thánh “, bên phải khắc ” Thông Thiên Đại Thánh “, phần dưới cùng của mỗi bia đều có hai chữ nhỏ ” Thần vị ” .
Theo như suy đoán nghiên cứu và phân tích thì thời hạn Open ngôi mộ này sớm hơn so với Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân hơn hai thế kỷ .Qua quy trình điều tra và nghiên cứu tài liệu, giới chuyên viên đã phát hiện ra rằng, dưới thời nhà Nguyên có một văn nhân tên Dương Cảnh Hiền từng sáng tác bộ hí kịch cũng có tên là Tây Du Ký .Và rất hoàn toàn có thể Ngô Thừa Ân đã dựa vào khúc hí kịch ấy để làm vật liệu cho tác phẩm của mình. Hoặc có hay không năng lực nhà văn Ngô Thừa Ân đã xuyên không về thời cổ đại ?Tuy nhiên lại có một nghiên cứu và điều tra khác chứng tỏ rằng : Tôn Ngộ Không thực ra là một người Trung Quốc cổ đại .Nhân vật có thật tên là Thạch Bàn Đà, quê quán Tiên Dương, Trung Quốc. Bởi hình dáng kì khôi, xấu xí nên mọi người trong thôn gọi anh là ” hầu hình nhân ” tức người khỉ .Thạch Bàn Đà có võ nghệ cao nghều, mưu trí nhanh gọn và hay trợ giúp người xung quanh, diệt trừ thú dữ nên được mọi người yêu quý .Năm 629, khi Huyền Trang đi thỉnh kinh ngang qua Tiên Dương, Thạch Bàn Đà được Đường Tăng giảng Phật pháp. Vì giác ngộ và được Đường Tăng cảm hóa, nên Thạch Bàn Đà nguyện từ bỏ hồng trần, theo tháp tùng Đường Tăng tới Tây Thiên lấy kinh .Trong một tài liệu nghiên cứu và điều tra gần đây chứng tỏ một thông tin ” kinh thiên động địa ” rằng : Tôn Ngộ Không quả có thật .
Người này tên là Thích Ngộ Không ( 731 – 812 ), tên tục là Xa Phụng Triều, người Q. Kinh Triệu, huyện Vân Dương. Ông là một hậu duệ xa, có tương quan tới Thác Bạt Thị ( bộ lạc sau này đã thiết kế xây dựng nên triều Bắc Ngụy, thống nhất toàn miền bắc Trung Quốc ) .Ngộ Không từ nhỏ tư chất mưu trí, yêu quý Nho học, là người nổi tiếng hiếu kính và biết cách đối nhân xử thế .Vào năm 751, Ngộ Không theo Trương Quang Thao đi sứ tới Tây Vực, do mắc trọng bệnh nên phải ở lại nước Kiền Đà La – nơi Phật pháp cực hưng thịnh ( nay là địa phận Peshawar, Pakistan ) không hề hồi hương .Cùng năm đó, Ngộ Không nhận pháp sư Tam Tạng làm sư phụ, lấy pháp hiệu là Đạt Ma Đà Đô và đi tu, mãi tới năm 789 mới quay trở về kinh thành .Thích Ngộ Không sát cánh cùng Huyền Trang suốt 40 năm, tại phương Tây cùng tham gia phiên dịch và truyền giáo, để lại rất nhiều sự tích cùng thần thoại cổ xưa .Một số thuyết cho rằng, người ta đã đem cái tên Thích Ngộ Không trộn lẫn với cái tên ” Hầu Hành Giả “, người luôn ở bên cạnh Đường Tăng trong câu truyện lấy kinh rồi liên hệ lẫn nhau .Sau khi từ Tây Vực trở lại, Ngộ Không mở màn biên dịch kinh thư và tham gia vào những hoạt động giải trí truyền giáo trong nhiều năm .Một số học giả tin rằng hành trình dài của Đường Tam Tạng và Tôn Ngộ Không đã được trộn lẫn vào nhau để tạo nên câu truyện ” thỉnh kinh ” đầy dịch chuyển và li kì trong suốt hàng thế kỷ qua .
Dù vậy, đối với những độc giả say mê Tây Du Ký và câu chuyện thỉnh kinh của thầy trò Đường Tăng, điều đó cũng không hề quan trọng.
Hành trình 10 vạn 8 nghìn dặm của thầy trò Tam Tạng từ Trung Thổ sang Tây phương thỉnh kinh với biết bao thăng trầm, ma nạn, về một góc nhìn nào đó, cũng chính là con đường tu dưỡng của đời người ta. Nếu muốn tiến về niềm hạnh phúc viên mãn, người ta chắc như đinh phải kinh qua nhiều khổ nạn, nhọc nhằn .( Còn nữa )
