Tóm Tắt
Trong giới thiết kế website hiện nay, không ai là không biết đến công nghệ thiết kế UI/UX. Nó đóng vai trò rất lớn trong sự thành công của một website hoặc ứng dụng di động. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu UI/UX là gì và những công việc, cơ hội nghề nghiệp liên quan trong lĩnh vực này. Đừng bỏ sót một thông tin nào trong các phần sau nhé!
I. UI, UX là gì?
1. UI là gì?
UI là viết tắt của từ “User Interface”, dịch sang tiếng Việt là “giao diện người dùng”. Giải thích rõ hơn thì UI là tất cả những gì người dùng có thể nhìn thấy khi trải nghiệm trên một website hoặc ứng dụng di động như điện thoại, máy tính bảng,… Ví dụ về UI là màu sắc, bố cục, hình ảnh, biểu tượng sử dụng trên website, ứng dụng.
UI đóng vai trò như là yếu tố truyền tải thông điệp từ nhà cung cấp sản phẩm, dịch vụ và nhà thiết kế đến người dùng. Thiết kế UI cần phải thể hiện được những đặc trưng thương hiệu của sản phẩm, dịch vụ. Bên cạnh đó màu sắc và cách sắp xếp, bố trí phải thu hút, dễ nhìn, dễ phân biệt các thành phần với nhau trên giao diện.
2. UX là gì?
UX là viết tắt của từ User Experience, dịch sang tiếng Việt là “trải nghiệm người dùng”. Giải thích rõ hơn thì UX sự nhận thức và phản hồi của người dùng khi trải nghiệm sản phẩm, dịch vụ trên giao diện website, ứng dụng. UX bao gồm tất cả cảm xúc, niềm tin, sở thích của người dùng thể hiện qua các phản hồi trong và sau khi sử dụng.
UX đóng vai trò giúp cho người dùng có thể dễ dàng sử dụng các tính năng của ứng dụng, tối ưu thời gian và công sức thực hiện các thao tác. Có 7 yếu tố mô tả trải nghiệm người dùng mà UX Designer cần quan tâm để nghiên cứu đó là:
– Useful: Hữu ích.
– Usable: Có thể sử dụng.
– Findable: Có thể tìm thấy.
– Desirable: Mong muốn.
– Accessible: Có thể truy cập.
– Credible: Đáng tin cậy.
– Valuable: Quý giá.
3. Sự khác nhau giữa UI và UX
Nhìn chung, cả UI và UX đều hướng đến mục tiêu làm hài lòng và thu hút người dùng khi trải nghiệm các website, ứng dụng. Tuy nhiên giữa hai kỹ thuật này cũng có các điểm khác nhau sau đây. UX tập trung vào hành trình, quá trình sử dụng website, ứng dụng để giải quyết vấn đề còn UI tập trung vào giao diện và yếu tố hữu hình hay phần nhìn thấy được trên màn hình. UX bao gồm tất cả trải nghiệm mà một người có đối với sản phẩm hoặc dịch vụ, trong khi UI dành riêng cho phương tiện mà mọi người tương tác với sản phẩm hoặc dịch vụ. Có thể ví rằng UI là cầu nối đưa chúng ta đến nơi chúng ta muốn còn UX là cảm giác chúng ta có được khi đến nơi.
4. Thiết kế UI hay UX quan trọng hơn?
Đã có nhiều cuộc tranh luận được đưa ra để phân định UI hay UX quan trọng hơn. Tuy nhiên chúng ta nên biết rằng cả hai đều quan trọng trong việc đem đến những trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Nếu một sản phẩm có giao diện đẹp, bắt mắt nhưng cách sử dụng rắc rối, gây khó khăn, mất thời gian thì nó không thể làm hài lòng người dùng. Cũng như vậy, nếu sản phẩm đó có cách sử dụng đơn giản, logic nhưng giao diện không đẹp và thu hút thì cũng dễ khiến người dùng cảm thấy chán, không có hứng thú tiếp tục sử dụng. Vì vậy, có thể nói rằng cả UI và UX đều có vai trò quan trọng như nhau và chúng bổ trợ cho nhau để đem lại kết quả tốt nhất cho sản phẩm.
II. UI/UX Designer là gì?
UI/UX Designer là những người chuyên thiết kế giao diện và trải nghiệm người dùng cho sản phẩm công nghệ. Các sản phẩm đó có thể là giao diện của một website hoặc một app trên thiết bị di động như điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ thông minh,… Nhiệm vụ chính của họ là phải đảm bảo sự tiện dụng và tính thẩm mỹ của sản phẩm. UI Designer thì quan tâm nhiều đến mặt trực quan, sự thu hút của giao diện còn UX Designer quan tâm nhiều đến quy trình tổng quan và các bước thực hiện các thao tác khi sử dụng sản phẩm.
Tìm việc làm, tuyển dụng ui ux designer có thể bạn quan tâm:
– UX/UI Designer (website TGDĐ/ĐMX)
– PM & UX/UI Designer Bách Hóa Xanh
III. Mô tả công việc của UI/UX Designer
1. Công việc chung của UI/UX Designer
– Thiết kế UX/UI cho sản phẩm: Đây là công việc chính và quan trọng nhất của UI/UX Designer. Nhiệm vụ của họ là thiết kế sản phẩm theo đúng yêu cầu của nhà phát triển sản phẩm, đồng thời đảm bảo các tiêu chí thân thiện với người dùng, dễ sử dụng và đẹp mắt. Các doanh nghiệp thường tuyển các UI/UX Designer để thiết kế cho các sản phẩm như website, app, phần mềm, hệ điều hành. Ngoài ra, một số lĩnh vực khác như ô tô, đồ điện tử, đồ gia dụng cũng cần đến UI/UX Designer để thiết kế sản phẩm.
– Nghiên cứu và cập nhật các xu hướng: Để sản phẩm luôn được tối ưu và theo kịp thời đại thì các UI/UX Designer cũng phải luôn nghiên cứu, học hỏi, cập nhật các xu hướng mới trên thế giới. Nếu biết cách chọn lọc và áp dụng xu hướng thì cơ hội thành công sẽ rất cao, đem lại những trải nghiệm mới lạ cho người dùng. Bạn có thể cập nhật xu hướng bằng cách thường xuyên theo dõi các tin tức trên forum, diễn đàn của cộng đồng UI/UX, đọc các nghiên cứu, tài liệu mới nhất hoặc học hỏi từ những người thường làm việc ở nước ngoài trong ngành.
– Phối hợp với các bộ phận liên quan: UI/UX Designer cũng thường xuyên phải làm việc với các phòng ban, bộ phận khác nhau như SEO, Marketing, Sale,… để thống nhất các tiêu chí và mục tiêu khi phát triển sản phẩm. Bên cạnh đó, sự phối hợp này sẽ giúp UI/UX Designer nắm bắt được hành vi, thị hiếu, sở thích, thói quen và insight của người dùng, từ đó có cơ sở thiết kế sản phẩm phù hợp nhất.
– Thực hiện các nhiệm vụ khác theo phân công của cấp trên: Ngoài những công việc phát triển sản phẩm chính cho doanh nghiệp thì các UI/UX Designer đôi khi cũng phải thực hiện những nhiệm vụ khác từ cấp trên. Ví dụ như tham gia các dự án thử nghiệm, phát triển hệ thống nội bộ, giao diện ấn phẩm,… Các UI/UX Designer thường ở dưới sự quản lý và phân công của Leader team UI/UX hoặc Leader Designer chung của công ty.
2. Chi tiết công việc của UI Designer
– Phân tích khách hàng: Để thiết kế được giao diện đẹp mắt và phù hợp nhất với thị hiếu của khách hàng mục tiêu thì việc đầu tiên và quan trọng nhất đó là nghiên cứu và phân tích khách hàng. Họ sẽ có thể làm việc cùng các team khác như nghiên cứu thị trường hay Marketing để nắm bắt được các đặc điểm quan trọng của khách hàng từ các cuộc khảo sát, phỏng vấn, nghiên cứu.
– Nghiên cứu thiết kế: Khi đã biết được hướng để thiết kế cho sản phẩm thì UI Designer sẽ nghiên cứu những cách thức thiết kế sao cho có thể đáp ứng được nhu cầu và mong muốn khi trải nghiệm sản phẩm của khách hàng. Họ sẽ tìm thật nhiều ý tưởng rồi sau đó lọc ra để chọn cách thiết kế phù hợp nhất với các điều kiện đã đề ra.
– Xây dựng thương hiệu và phát triển đồ họa: Bên cạnh quan tâm đến cách thiết kế thì UI Designer cũng cần phải chú ý đến đặc trưng thương hiệu của sản phẩm. Có nghĩa là họ có thể tự thiết kế một cách sáng tạo nhưng vẫn phải giữ các đặc trưng về màu sắc, font chữ hay phong cách của thương hiệu. Từ đó, họ tiếp tục phát triển đồ họa cho các thành phần trên giao diện sản phẩm.
– Kiểm tra sự tương tác và thích ứng: Các sản phẩm như app, website sẽ hiển thị trên nhiều loại màn hình khác nhau tùy thuộc vào thói quen sử dụng của người dùng. Do đó, UI Designer cần phải kiểm tra sự thích ứng và tương tác với tất cả các loại màn hình. Tức là kiểm tra cách hiển thị thông tin, kích thước hình ảnh, chữ có phù hợp không để có sự chỉnh sửa phù hợp.
– Xây dựng sản phẩm mẫu: Khi các bước thiết kế đã hoàn thiện thì UI Designer sẽ tổng hợp lại tất cả để xây dựng sản phẩm mẫu. Đây không phải là sản phẩm cuối cùng vì sẽ được cấp trên cũng như các bên liên quan góp ý để chỉnh sửa và hoàn thiện.
3. Chi tiết công việc của UX Designer
– Nghiên cứu sản phẩm (Product Research): Quá trình research được thực hiện trước hoặc ngay khi dự án bắt đầu, bao gồm việc nghiên cứu người dùng và thị trường. Nghiên cứu sản phẩm sẽ giúp UX Designers hiểu về hành vi, mục đích, động lực và nhu cầu của người dùng theo một cách khách quan, tránh được việc nhìn nhận vấn đề theo suy nghĩ cá nhân, suy nghĩ đóng hộp. Cũng như giúp UX Designer có cái nhìn thực tế về các tiêu chuẩn trong ngành để xác định cơ hội phát triển, ra mắt sản phẩm trong khu vực.
– Xây dựng chân dung khách hàng và các giả định (Creating Personas and Scenarios): Khi đã thu thập được đầy đủ thông tin nghiên cứu ở bước trên, bước tiếp theo UX Designer sẽ xác định nhóm khách hàng chính và tạo nên một chân dung khách hàng đại diện, hay còn gọi là Personal. Personal sẽ thể hiện các đặc điểm tiêu biểu nhất về hành vi, thói quen sử dụng sản phẩm, sở thích,… cho cả một nhóm khách hàng chính.
– Kiến trúc thông tin (Information Architecture): Sau khi đã hoàn thành bước nghiên cứu và tạo Persona thì tiếp theo UX Designer sẽ định hình kiến trúc thông tin. Có thể hiểu là cấu trúc của website, app hay các sản phẩm tương tự khác cho phép người dùng biết họ đang ở đâu và các thông họ cần dựa trên vị trí hiện tại của họ. Kiến trúc thông tin sẽ dẫn đến sự xuất hiện của navigation (điều hướng), hierarchies (hệ thống phân cấp) và categorization (phân loại).
– Tạo bản phác thảo (Creating Wireframes): Bản phác thảo hay Wireframe là phần thiết kế quen thuộc và quan trọng đối với UX Designers. Nó hiển thị từng bước, từng màn hình tương ứng với mỗi tương tác của người dùng với sản phẩm. Wireframes thường là hướng dẫn sử dụng trong quá trình phát triển sản phẩm, nó hiển thị các phần quan trọng của sản phẩm cuối cùng. UI Designer nên dựng Wireframes sớm để có thể hiển thị các UI Objects cơ bản.
– Mô phỏng sản phẩm (Prototyping): Mô phỏng sản phẩm khác với tạo bản phác thảo vì nó chuyển tải nội dung và phục vụ các mục đích khác nhau. Wireframe tương tự như dựng lên bản kiến trúc, còn prototype thì sẽ là bản mô tả chính xác của thành phẩm cuối cùng. Prototype có thể cho cảm giác chân thực nhất khi tương tác với sản phẩm, có thể cho phép người dùng trải nghiệm nội dung và thử nghiệm các loại tương tác giống với sản phẩm cuối cùng.
– Thử nghiệm sản phẩm (Product Testing): Đây là một trong những bước cuối cùng, giúp UI Designer tìm ra các vấn đề mà người dùng gặp phải khi tương tác với sản phẩm. UI Designer có thể cho người dùng sử dụng thử và quan sát quá trình sử dụng của họ, sau đó thu thập và phân tích các phản hồi để tạo ra UX tốt hơn.
IV. Tố chất cần có của nhân viên UI/UX Designer
1. Nền tảng kiến thức
Nếu đã hoặc đang theo học trong các chuyên ngành thuộc IT thì đó sẽ là một lợi thế cho bạn nếu muốn theo đuổi lĩnh vực UI/UX. Vì để làm tốt công việc thì bạn cần có hiểu biết về công nghệ, kiến thức về thiết kế hệ thống. Bên cạnh đó, bạn cũng cần trang bị kiến thức về thiết kế như: lý thuyết màu sắc, các nhóm màu, lý thuyết về wireframe, typography, layout website, nguyên tắc, nguyên lý về bố cục thiết kế, các concept trong thiết kế,…Ngoài ra, nếu có tư duy thiết kế tốt thì đó cũng là một nền tảng giúp bạn thực hiện công việc của mình tốt hơn, đặc biệt khi bạn là một UI Designer.
2. Kỹ năng chuyên môn
Đối với các UI/UX Designer thì việc trau dồi các kỹ năng chuyên ngành là rất quan trọng. Nếu là một UI Designer thì bạn sẽ cần rèn luyện kỹ năng sử dụng các phần mềm thiết kế đồ họa của Adobe như Photoshop, Sketch, Illustrator,… Đối với UX Designer thì bạn sẽ cần có kỹ năng quan sát, phân tích, thấu hiểu người dùng và biết sử dụng tốt các công cụ như Wacom, dựng mô phỏng phác thảo, mô phỏng website, dựng wireframe,… Bên cạnh các kỹ năng chuyên môn thì các UI/UX Designer cũng cần phải trau dồi kỹ năng mềm để có thể làm việc, phối hợp tốt với các phòng ban và khách hàng.
V. Cơ hội việc làm của UI/UX Designer
Với sự phát triển của công nghệ thì hầu hết các dịch vụ, sản phẩm đều có mặt trên các nền tảng website hoặc app. Do đó, lĩnh vực thiết kế giao diện và trải nghiệm người dùng ngày càng phát triển đem đến nhiều cơ hội việc làm cho mọi người. Mức thu nhập mà các UI/UX Designer có thể nhận được trung bình trong khoảng 1.000 – 1.500 USD/tháng. Đây là mức thu nhập nằm ở mức cao so với mặt bằng chung trong tất cả các ngành nghề.
Nếu bạn mong muốn được làm việc trong lĩnh vực UI/UX thì có thể lựa chọn 02 con đường để bắt đầu. Thứ nhất là từ Graphic Designer, với khả năng thiết kế chuyên môn, bạn có thể trau dồi thêm một số kiến thức, kỹ năng về thiết kế web, thiết kế app,… Thứ hai là từ Developer, với kỹ năng phân tích, thiết kế giải pháp, đây sẽ là bước đệm để bạn có thể trở thành một UX Designer trong tương lai. Nói chung nếu đã có nền tảng về công nghệ thông tin và thiết kế thì bạn hoàn toàn có thể gia nhập vào lĩnh vực này bằng cách siêng năng trau dồi thêm một số kỹ năng, kiến thức chuyên môn. Nó sẽ không mất quá nhiều thời gian của bạn.
VI. Một số câu hỏi trong nghề UI/UX Designer
1. Không hiểu biết UI/UX ảnh hưởng như thế nào đến công việc lập trình?
Một trường hợp xảy khá thường xuyên đó là là khi các bạn UI/UX Designer thiết kế xong phần của mình, đưa cho coder thì bạn coder hay đưa ra ý kiến là thiết kế như thế này khó quá, không thể làm được và yêu cầu thay đổi thiết kế để làm code dễ hơn. Tuy nhiên, nếu thay đổi như vậy thì chất lượng sản phẩm sẽ bị giảm xuống và không đúng theo mục tiêu ban đầu. Do đó nếu các bộ phận khác không hiểu về UI/UX thì có thể gây ảnh hưởng đến sản phẩm cuối cùng.
2. Lập trình viên thuần code có cần quan tâm đến UI/UX hay không?
Lập trình viên thuần code cần phải quan tâm đến UI/UX vì sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn lý do vì sao thiết kế sản phẩm như vậy. Khi đã hiểu tầm quan trọng của cách thiết kế thì lập trình viên sẽ dễ dàng chấp nhận thực hiện tốt nhất việc viết code của mình hơn dù cho thiết kế có khó và rắc rối. Các bạn lập trình viên trẻ hoặc quen làm bên công ty outsource thường rơi vào cái bẫy là code sao cho chỉ cần chạy được. Tuy nhiên nếu cho người dùng thử nghiệm, mọi chuyện sẽ hoàn toàn khác. Lúc đó bạn sẽ nhận thấy một sản phẩm tốt không phải chỉ tốt ở khâu code, mà còn phải hoàn chỉnh cả UI/UX.
3. Có những nguyên tắc vàng nào khi design UI/UX?
Nguyên tắc First thing first đề cập đến việc luôn phải ưu tiên cho những thứ quan trọng nhất. Cụ thể hơn là bạn sẽ phải ưu tiên nhóm khách hàng quan trọng, nhóm tính năng quan trọng, thông tin quan trọng đối với khách hàng,… Hiện nay có 3 điều bạn cần ưu tiên khi thiết kế UI/UX đó là:
– Mobile first: Ưu tiên thiết kế riêng giao diện cho thiết bị di động.
– Giao diện đầu tiên: Thiết kế giao diện đầu tiên thu hút
– Chức năng quan trọng: Những menu, nút quan trọng phải để ở trang chủ, dễ nhìn thấy, dễ điều hướng.
Xem thêm:
– Nghề Designer là gì? Công việc và mức lương của Designer
– Tham khảo lương Designer hiện nay và cách cải thiện thu nhập
– Tổng hợp khóa học design, thiết kế đồ họa chuyên nghiệp
Hy vọng sau khi đọc bài viết, bạn sẽ hình dung rõ hơn về UI/UX để có thể vạch ra hướng đi cho con đường sự nghiệp của mình. Nếu thấy bài viết này bổ ích thì đừng quên chia sẻ cho nhiều người và để lại bình luận bên dưới nhé!
Nguồn tham khảo:
https://vi.wikipedia.org/wiki/Trải_nghiệm_người_dùng
https://en.wikipedia.org/wiki/User_interface_design
