Biểu đồ UML Use case trong thiết kế hệ thống thông tin

1. UML là gì?

1.1. Khái niệm UML

Ngôn ngữ quy mô hóa thống nhất ( tiếng Anh : Unified Modeling Language, viết tắt thành UML ) là ngôn từ dành cho việc đặc tả, tưởng tượng, kiến thiết xây dựng và làm tài liệu của những mạng lưới hệ thống ứng dụng .
UML tạo thời cơ để viết phong cách thiết kế mạng lưới hệ thống, gồm có những khái niệm như tiến trình nhiệm vụ và những tính năng của mạng lưới hệ thống .

1.2. Mục Tiêu Của UML

UML phân phối cho người dùng một ngôn từ quy mô hóa trực quan chuẩn bị sẵn sàng để dùng và có ý nghĩa :

  • Cho phép phát triển và trao đổi những mô hình mang nhiều ý nghĩa.
  • Cung cấp khả năng mở rộng và chuyên môn hoá để mở rộng những khái niệm cốt lõi.
  • Độc lập với ngôn ngữ lập trình chuyên biệt và các tiến trình phát triển.
  • Cung cấp nền tảng về sự hiểu biết ngôn ngữ mô hình hoá.
  • Khuyến khích và hỗ trợ sự phát triển của các công cụ hướng đối tượng.
  • Hỗ trợ những khái niệm phát triển cấp độ cao như collaboration, framework, pattern and component.
  • Tích hợp một cách tốt nhất với thực tiễn.
1.3. Phân loại UML

Sơ đồ UML (UML diagrams). Có các loại sơ đồ UML chủ yếu sau:

  • Sơ đồ lớp (Class Diagram)
  • Sơ đồ đối tượng (Object Diagram)
  • Sơ đồ tình huống sử dụng (Use Cases Diagram)
  • Sơ đồ trình tự (Sequence Diagram)
  • Sơ đồ cộng tác (Collaboration Diagram hay là Composite Structure Diagram)
  • Sơ đồ trạng thái (State Machine Diagram)
  • Sơ đồ thành phần (Component Diagram)
  • Sơ đồ hoạt động (Activity Diagram)
  • Sơ đồ triển khai (Deployment Diagram)
  • Sơ đồ gói (Package Diagram)
  • Sơ đồ liên lạc (Communication Diagram)
  • Sơ đồ tương tác (Interaction Overview Diagram – UML 2.0)
  • Sơ đồ phối hợp thời gian (Timing Diagram – UML 2.0)

Bài blog này sẽ tìm hiểu về sơ đồ USE CASE nhé ae!

2. Hiểu biết cơ bản về biểu đồ USE CASE

2.1. Biểu đồ use case là gì?

Use Case là kỹ thuật dùng để miêu tả sự tương tác giữa người dùng và mạng lưới hệ thống với nhau, trong một thiên nhiên và môi trường đơn cử và vì một mục tiêu đơn cử .

2.2. Khi nào thì nên sử dụng Use case:

Use case không phải biểu đồ dùng để miêu tả đi sâu vào chi tiết cụ thể. Thay vào đó, một biểu đồ use case thích hợp để miêu tả tổng quan về mối quan hệ giữa những use case, tác nhân và mạng lưới hệ thống .

2.3. Use case UML lý tưởng cho:
  • Trình bày các mục tiêu của việc tương tác giữa người dùng và hệ thống
  • Xác định và tổ chức các yêu cầu chức năng trong một hệ thống
  • Xác định bối cảnh và yêu cầu của hệ thống
  • Mô hình hóa luồng sự kiện (events) cơ bản
2.3. Cấu trúc của use case:

Use Case Diagram gồm 5 thành phần chính :

  • Actor: ULM quy định là người que, là một user hoặc hệ thống vì không phải giải pháp/ phần mềm nào làm ra đều được sử dụng bởi con người. Có những phần mềm làm ra, để cho… phần mềm khác sử dụng.
    Use-Case-Actor2
  • Use Case: thể hiện dưới dạng hình Oval, thể hiện sự tương tác giữa các Actor và hệ thống.
  • Communication Link: thể hiện sự tương tác giữa Actor nào với System. Nối giữa Actor với Use Case.
  • Boundary of System: là phạm vi mà Use Case xảy ra.
  • Relationships: gồm 3 loại: Include, Extend, và Generalization.
    Cac-thanh-phan-cua-UseCase

a ) Include

  • Include nghĩa: là mối quan hệ bắt buộc phải có giữa các Use Case với nhau.
  • Include nghĩa là bao gồm, tức nếu Use Case A có mối quan hệ include Use Case B, thì nghĩa là: Use Case A bao gồm Use Case B. Để Use Case A xảy ra, thì Use Case B phải đạt được.
    Use-Case-Include3
    Muốn rút được tiền thì đầu tiên khách hàng phải xác thực tài khoản.

b) Extend
Extend là mối quan hệ mở rộng giữa các Use Case với nhau.

Nếu Include là mối quan hệ bắt buộc, thì Extend là một mối quan hệ không bắt buộc. Nó biểu lộ mối quan hệ hoàn toàn có thể có hoặc hoàn toàn có thể không giữa những Use Case với nhau .

Một Use Case B là extend của Use Case A thì có nghĩa Use Case B chỉ là một thứ optional, và chỉ xảy ra trong một hoàn cảnh cụ thể nào đó.
Use-Case-Extend5
Mối quan hệ Extend trong Use Case Diagram của Faceboolk và user.

c) Generalization
Generalization đơn giản là quan hệ cha con giữa các Use Case với nhau. Nhưng khác biệt với Include và Extend là nó còn được dùng để thể hiện mối quan hệ giữa các… Actor với nhau.

4. Các giai đoạn xây dựng một Use Case Diagram

Giai đoạn quy mô hóa :
+ / Bước 1 : Thiết lập ngữ cảnh của mạng lưới hệ thống đích. + / Bước 2 : Chỉ định những Actor .

+/ Bước 3: Chỉ định các Use Case.

+ / Bước 4 : Định nghĩa những quan hệ giữa những Actor và những Use Case .
+ / Bước 5 : Đánh giá những Actor và những Use Case để tìm cách cụ thể hóa .
Giai đoạn cấu trúc :
+ / Bước 6 : Đánh giá những Use Case cho quan hệ phụ thuộc vào « include » .
+ / Bước 7 : Đánh giá những Use Case cho quan hệ nhờ vào « extend » .
+ / Bước 8 : Đánh giá những Use Case cho quan hệ generalizations .
Giai đoạn review : Sau khi định nghĩa Use Case, cần thực thi thử nghiệm Use Case :
+ / Kiểm tra ( verification ) : bảo vệ là mạng lưới hệ thống đã được tăng trưởng đúng đắn và tương thích với những đặc tả đã được tạo ra .
+ / Phê chuẩn ( validation ) : bảo vệ rằng mạng lưới hệ thống sẽ được tăng trưởng chính là thứ mà người mua hoặc người sử dụng cuối thật sự cần đến .
+ / Một trong những kỹ thuật hữu dụng được dùng trong cả quy trình tiến độ định nghĩa lẫn thử nghiệm Use Case gọi là walk-throughs with use-case storyboards ( đi bộ dọc Use Case ) .

5. Các ví dụ đơn giản của Use case:

Ví dụ 1:
Use-case_diagram-ex

Trên đây là ví dụ về Use case diagram cho trường hợp ” Login “. Trong ví dụ này, tất cả chúng ta có nhiều người sử dụng mạng lưới hệ thống và tổng thể đều được đặt bên ngoài mạng lưới hệ thống. Students, Teacher, Parents được xem như thể những người dùng chính ( Actors ) của mạng lưới hệ thống cho nên vì thế họ được đặt bên trái và ở ngoài hình chữ nhật. Admin và Staff được xem là người dùng phụ do đó cũng được đặt bên phải và ở ngoài hình chữ nhật. Tất cả những người dùng đều hoàn toàn có thể đăng nhập vào mạng lưới hệ thống vì vậy tất cả chúng ta màn biểu diễn mối quan hệ giữa người dùng ( Actors ) và công dụng Login. Ngoài ra, còn những tính năng khác của mạng lưới hệ thống như ” Reset Password ” và ” Forgot Password “. Chúng cũng có mối tương quan đến công dụng ” Login “, vì vậy tất cả chúng ta cũng cần có màn biểu diễn mối quan hệ giữa những tính năng này với nhau .

Ví dụ 2:
Tưởng tượng đêm đi làm về gặp một người đàn ông cầm cưa máy đứng giữa đường, có thể lập ra use case sau:
use-case-diagram-example-525x528

6.Công cụ vẽ biểu đồ UML

Trên đây là một số lý thuyết cơ bản khi thực hiện xác định các use case của một hệ thống. Đối với Tester, việc xác định các use case rõ ràng là một sự cần thiết.
Cảm ơn ace đã đọc bài viết!!!