Hôm nay mình sẽ giúp anh em tìm hiểu xem NFT là gì? Và câu hỏi quan trọng hơn là nó sẽ đóng vai trò gì trong cuộc sống hiện tại hay chỉ là một trào lưu mới.
NFT là gì?
Đầu tiên, anh em cho mình giải thích vài thuật ngữ liên quan:
- Fungible token: anh em có thể hiểu đại khái là những thứ có giá trị trao đổi tương đương(interchangeable) thì được gọi là fungible. Ví dụ: tờ 500,000 VND thì có giá trị tương đương tờ 500,000 VND, bất kể cũ mới. Hay 1 lượng vàng có giá trị tương đương 1 lượng vàng khác. Trong crypto, thì 1 BTC = 1 BTC, 1 ETH = 1 ETH.
- Non-fungible token (NFT): có chữ ‘non’ thì anh em có thể hiểu đơn giản là những thứ không thể trao đổi tương đương. Ví dụ: vé máy bay hạng Economy thì không thể trao đổi tương đương với vé máy bay hạng thương gia. Hay như đôi sneakers ‘Nike Air Jordan 1’ được Michael Jordan mang năm 1985 (bán với giá 615,000 USD) không thể đổi tương đương với một đôi ‘Nike Air Jordan 1’ khác do người khác mang được. Thông thường, đặc tính ‘hiếm’ – rarity làm cho một thứ không có giá trị trao đổi tương đương, như các tác phẩm nghệ thuật.
Okay, bây giờ anh em đã hiểu được ‘fungible’ và ‘non-fungible’ là gì. Mình đi vào câu hỏi chính NFT trong crypto là cái gì.
- Đầu tiên, người làm nội dung (creator) sẽ làm ra hình ảnh, tác phẩm nghệ thuật, nhạc, video, bất kể thứ gì có thể làm trên máy tính – digital hoá.
- Những thứ này sau đó sẽ được upload lên blockchain, sẽ đi kèm với metadata, gồm nhiều dữ liệu, nhưng quan trọng nhất là cái quyền sỡ hữu (ownership). Chính cái công đoạn đẩy lên blockchain (gọi là mint trong crypto), mới biến một thứ thành NFT được. Vì từ giờ, mỗi NFT sẽ được gắn với những dữ liệu riêng biệt (unique), không hề giống nhau (token ID, block number, transaction hash, etc). Hiểu đơn giản NFT là một chuỗi code trên blockchain chứa các metadata mà mình nói.
Câu hỏi tiếp theo: “Vậy cùng 1 bức tranh, ví dụ ‘Everydays: the First 5000 Days’ của Beeple bạn có thể download trên máy tính với 1 cái trong blockchain tụi nó khác nhau chỗ nào?”. Trả lời:
- Giống nhau: chất lượng hình ảnh, chắc là tụi nó gần như tương đương nhau, nếu khác nhau thì chắc tuỳ nguồn download. Ví dụ: bức tranh Mona Lisa bạn in ra từ internet, nhìn nó sẽ giống y chang cái tấm ở bảo tàng Lourve ở Pháp, cái bạn in ra nhiều khi còn nét hơn cái gốc nữa.
- Khác nhau: đặc trưng đó là cái tấm hình bạn download được đơn giản nó chỉ làm tấm hình, còn cái NFT của tấm hình đó nó đi kèm với cái quyền sở hữu (ownership), số lần được giao dịch, tất cả những thứ này được lưu trên blockchain, và không thể sửa đổi (immutable). Anh em có thể kiểm tra tất cả những thông tin này trên blockchain. Với tác phẩm nghệ thuật ngoài đời anh em thấy trong bảo tàng, ví dụ bức tranh Mona Lisa chẳng hạn, bạn phải nhờ những chuyên gia, mấy móc để kiểm tra liệu bức tranh này có phải là của Lenonardo da Vinci vẽ ra hay không. Đã vậy rất khó để biết bức tranh Mona Lisa này đã từng qua tay ai, bao nhiêu người (mấy cái này ngoài ảnh hưởng nhiều đến giá trị của một tác phẩm nghệ thuật lắm).
Để cho dễ hình dung về cái đoạn bên trên, anh em xem qua tấm hình ‘
Để cho dễ hình dung về cái đoạn bên trên, anh em xem qua tấm hình ‘ Bored Ape Yacht Club #3749 ’ này, được bán với giá gần đây khoảng 3 triệu USD.
- Đầu tiên nó được mint vào ngày 01/05/2021. Cái công đoạn này là anh em tìm một cái sàn giao dịch nào đó, upload cái bức tranh lên blockchain.
- Ở cái công đoạn upload lên, anh em phải tương tác với blockchain (trả phí cho miner) để họ add thông tin của cái bức tranh này vào block. Cái wallet address của anh em sẽ dùng để trả phí, chính ở công đoạn này cái ownership của anh em được add vào cái NFT này.
- Ba cái transaction khác là những transaction mà bức tranh này được đấu giá thành công. Cứ mỗi lần giao dịch thành công, cái ownership sẽ được chuyển cho người đấu giá thành công. Không chỉ có vậy, chỉ cần anh em nhấn vào cái NFT này, tất cả những transaction trong quá khứ được ghi lại trên blokchain sẽ hiện ra. Những cái transaction này không thể xoá được nhé.
- Lấy ví dụ, có một người download cái bức hình này rồi upload lên y chang thì sao? NFT (hình ảnh, nhạc, video) đều phải tuân theo luật sở hữu trí tuệ. Làm vậy nếu không được quyền đồng ý của chủ sỡ hữu tác phẩm, chắc chắn ‘người bán’ này sẽ bị kiện và mất tiền.
Tới đây, anh em có thể biết NFT là gì, tạo ra sao, giao dịch thế nào. Anh em có thể hình dung, những người mua NFT hiện nay gần như là mua cái ‘ownership’ này. Hết rồi đó, không có gì đặc biệt trong cái chuyện giao dịch NFT này nữa hết. À, thêm một chuyện nữa về cái ownership, cái ownership này không ai có thể lấy đi của bạn được nhé, vì nó đã được ghi nhận trên blockchain rồi. Kể cả cái ‘creator’ cũng không có lấy đi được nhé.
Ứng dụng của NFT
Hôm nay mình sẽ giúp bạn bè khám phá xem NFT là gì ? Và thắc mắc quan trọng hơn là nó sẽ đóng vai trò gì trong đời sống hiện tại hay chỉ là một trào lưu mới. Đầu tiên, bạn bè cho mình lý giải vài thuật ngữ tương quan :
Source: https://final-blade.com
Category: Tiền Điện Tử – Tiền Ảo