CÚM A/H5N1: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị & cách phòng ngừa

Cúm A/H5N1 được đánh giá là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây tử vong cao cho người và động vật. Chủng virus cúm này lần đầu tiên được phát hiện và gây ra trận đại dịch cúm trên toàn cầu vào năm 1997. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, cúm A/H5N1 có khả năng giết chết gần 60% người mắc bệnh. 

Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa cúm A / H5N1, bảo vệ sức khỏe thể chất bằng cách nào ? Bài viết được sự tư vấn trình độ bởi bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Trung tâm Tiêm chủng cho Trẻ em và Người lớn VNVC.

Cúm A/h5n1 có khả nang giết chết 60% người mắc bệnh

Cúm A/H5N1 là gì?

Cúm A/H5N1 là một phân nhóm có khả năng gây nhiễm cao của virus cúm gia cầm. Tên gọi phân nhóm H5N1 là liên quan đến loại protein kháng nguyên trên vỏ virus: protein hemagglutinin nhóm 5 (H5) và neuraminidase nhóm 1 (N1). 

Kể từ năm 1997, sự bùng phát của cúm A / H5N1 đã làm gây nhiễm và giết chết hàng chục triệu gia cầm. Cúm A / H5N1 được coi là điểm trung tâm của sự chú ý quan tâm khi có cảnh báo nhắc nhở một biến chủng từ phân nhóm H5N1 hoàn toàn có thể tự biến hóa ( hoặc tái tổng hợp ) để tạo thành một chủng virus có năng lực gây đại dịch cúm toàn thế giới.

Cúm A-H5n1 có khả năng tự biến đổi tạo virus mới

Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp ( FAO ) cảnh báo nhắc nhở : Mầm bệnh H5N1 đang liên tục ngày càng tăng ở những khu vực lưu hành. H5N1 hoàn toàn có thể gây ra nhiều hơn một đại dịch cúm. 11 ổ dịch H5N1 đã được báo cáo giải trình trên toàn quốc tế vào tháng 6 năm 2008 tại 5 vương quốc ( Trung Quốc, Ai Cập, Indonesia, Pakistan và Nước Ta ) đã rình rập đe dọa nghiêm trọng sức khỏe thể chất hội đồng và thiệt hại nặng nề đến nền kinh tế tài chính.

Nguyên nhân gây bệnh cúm A/H5N1

Virus cúm A/H5N1 lây truyền bằng cách ký sinh ở tế bào ruột non của các loài chim di cư. Tuy nhiên, do có đề kháng với virus nên các loài chim di cư không hề bị bệnh; nhưng lại dễ dàng cảm thụ với các loài gia cầm được nuôi để lấy thịt như gà, vịt… Đây là nguyên nhân chính gây nên các đợt dịch cúm gia cầm.

Bệnh cúm A / H5N1 ở người thường xảy ra đồng thời với dịch cúm gia cầm. Môi trường đông đúc, không bảo vệ vệ sinh như chợ gia cầm, chợ chim sống là hang ổ thuận tiện cho sự sinh sôi và tăng trưởng của virus cúm A / H5N1.

Phương thức lây nhiễm cúm A/H5N1

Virus cúm A / H5N1 hoàn toàn có thể lây nhiễm từ gia cầm sang người do tiếp xúc với gia cầm bị bệnh hoặc bất kỳ bộ phận nào của gia cầm bị bệnh ( gồm có cả phân và lông ). Sự lây nhiễm hoàn toàn có thể xảy ra qua những phương pháp sau :

  • Lây từ người với người qua đường hô hấp, do nước bọt của người nhiễm virus khi ho, hắt hơi .
  • Do tiếp xúc với nước bọt của người bệnh hoặc với gia cầm bị bệnh rồi đưa vào mũi, miệng người lành .
  • Do tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bệnh hoặc vật dụng, đồ vật bị nhiễm bởi phân gia cầm là đường lây truyền chính .
  • Ăn thịt hoặc những mẫu sản phẩm của gia cầm không được nấu chín kỹ như tiết canh, trứng, thịt tái …
  • Chăn nuôi, luân chuyển, giết mổ và tiêu thụ những chế phẩm có nguồn gốc từ gia cầm bị bệnh mà không bảo vệ vệ sinh cũng là nguyên do chính trong rất nhiều ca mắc bệnh .

Thời gian ủ bệnh cúm A/H5N1

Virus cúm A/H5N1 thường trải qua thời kỳ để ẩn náu và phát tán ra môi trường xung quanh. Thời kỳ ủ bệnh của cúm A/H5N1 dài hơn thời kỳ ủ bệnh của các loại cúm mùa thông thường khác, có thể kéo dài từ 2-8 ngày hoặc kéo dài đến 17 ngày sau khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như: giết mổ hoặc sử dụng các sản phẩm từ gia cầm nhiễm virus như thịt, trứng hoặc gián tiếp tiếp xúc với người đang nhiễm bệnh. Đây là khoảng thời gian virus H5N1 tiềm ẩn trong cơ thể bệnh nhân, chưa phát tán và chưa có dấu hiệu, chỉ chờ cơ hội bùng phát.

Tuy nhiên, việc phơi nhiễm nhiều lần với virus dẫn đến việc khó xác lập đúng mực thời kỳ ủ bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) đề xuất, thời kỳ ủ bệnh của cúm A / H5N1 là 7 ngày vận dụng cho những tìm hiểu và theo dõi những người tiếp xúc với bệnh nhân.

Dấu hiệu, triệu chứng nhận biết bệnh cúm A/H5N1

Người nhiễm virus cúm A/H5N1 thường có những dấu hiệu giống với các loại cúm thông thường, tuy nhiên có kèm theo một số dấu hiệu nguy hiểm hơn. Những dấu hiệu cơ bản nhận biết nhiễm cúm A/H5N1 là:

  • Sốt cao liên tục trên 38 độ C, thấy người stress, choáng váng đầu óc, hoàn toàn có thể rét run .
  • Ho, thường ho khan, đau ngực, ít gặp triệu chứng viêm long đường hô hấp trên … Khó thở, thở nhanh, tím tái .
  • Nghe phổi thấy có ran nổ, ran ẩm, nhịp tim nhanh, nhiều lúc có sốc .
  • Các triệu chứng khác : Đau đầu, đau cơ, tiêu chảy, rối loạn ý thức, suy đa tạng .
  • X-Quang phổi : Tổn thương thâm nhiễm lan toả một bên hoặc hai bên, tiến triển nhanh .
  • Xét nghiệm công thức máu : Số lượng bạch cầu thông thường hoặc giảm .

Bệnh cúm A / H5N1 hoàn toàn có thể diễn tiến nặng lên dẫn đến viêm phổi với những triệu chứng nguy hại, hoàn toàn có thể dẫn đến tử trận. Hiếm gặp hơn, bệnh nhân cúm A / H5N1 sẽ có thêm triệu chứng viêm kết mạc. Tùy vào từng tiến trình và thể trạng khác nhau, những triệu chứng của cúm A / H5N1 sẽ khác nhau.

Xem thêm:

Các giai đoạn phát triển của bệnh

Giai đoạn khởi phát:

Bệnh nhân bất ngờ đột ngột bị sốt cao trên 38 độ, đau nhức, stress khắp body toàn thân, xảy ra thực trạng chán ăn, uể oải. Đây là tín hiệu khởi đầu cảnh báo nhắc nhở người bệnh sắp bước vào một tiến trình bùng phát kinh hoàng của bệnh cúm A / H5N1 với nhiều biến chứng phức tạp.

Giai đoạn toàn phát:

Sau thời kỳ ủ bệnh và Open những triệu chứng tiên phong, người nhiễm cúm A / H5N1 sẽ có nhiều tín hiệu phân biệt bệnh rõ ràng như :

  • Sốt cao liên tục lê dài. Do tác động ảnh hưởng của hệ thần kinh TW, người bệnh gần như lâm vào thực trạng như hôn mê, có tín hiệu rối loạn ý thức, giảm trí nhớ không tốt, không còn tỉnh táo. Người trở nên vô cùng stress đau rát họng. Người bệnh sốt cao còn xảy ra hiện tượng kỳ lạ da nóng, đỏ .
  • Xuất hiện cơn ho, thường ho khan, một số ho có đờm.

  • Người bệnh đau nhức body toàn thân, đặc biệt quan trọng là đau đầu, đau quanh hốc mắt, thái dương. Đau xương, khớp, cẳng chân và vùng thắt lưng kinh hoàng .

Ngay khi có những triệu chứng trên, người bệnh cần đến ngay những cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc xảy ra.

Biến chứng của cúm A/H5N1

Theo bác sĩ Bạch Thị Chính – Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, người mắc cúm A / H5N1 sẽ có diễn tiến nặng chỉ sau nửa ngày nếu không điều trị kịp thời. Virus cúm A / H5N1 khiến người bệnh bị suy đường hô hấp cấp dẫn đến thiếu oxy và gây ra tổn thương đến những phủ tạng quan trọng, đây là nguyên do chính gây tử trận.

Thông thường, cúm A/H5N1 gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

  • Bội nhiễm đường hô hấp : Các cơ quan hô hấp như phế quản, phổi, tai – mũi – họng bị những loại vi trùng như haemophilus influenza, liên cầu, phế cầu, tụ cầu vàng … gây bội nhiễm, tổn thương nghiêm trọng đến hệ hô hấp .
  • Suy đa tạng : Trong trường hợp không phát hiện bệnh và điều trị kịp thời, bệnh có năng lực diễn biến nhanh gây suy đa tạng. Các bộ phận như gan, thận, não … bị tác động ảnh hưởng. Hệ miễn dịch suy yếu đồng thời do số lượng bạch cầu giảm. Giai đoạn này người bệnh cảm thấy stress, chán ăn, Open thực trạng tiêu chảy dẫn đến hạ đường huyết .
  • Ngoài ra, bệnh nhân còn hoàn toàn có thể xảy ra những hội chứng nghiêm trọng như đông máu, viêm màng tim, viêm cơ tim, phù não, viêm màng não lympho .

Người già có bệnh nền dễ mắc nguy cơ mắc cúm A/H5N1

Điều trị cúm A/H5N1

Chia sẻ về phương pháp điều trị bệnh cúm A/H5N1 ở người, bác sĩ Bạch Thị Chính cho biết thêm, khi nghi ngờ hoặc bị nhiễm cúm A/H5N1, người bệnh cần phải nghỉ ngơi, thư giãn trong môi trường thoáng khí, tránh những nơi có nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, không nên nằm trong phòng điều hòa. Nên có chế độ dinh dưỡng phù hợp, ăn các đồ dễ tiêu, thực phẩm lỏng, nóng và uống nhiều nước. Tránh ăn đồ ăn lạnh ảnh hưởng tới họng và lâu khỏi bệnh. Hiện nay, người mắc cúm A/H5N1 đang được khuyến cáo sử dụng thuốc kháng virus Oeltamivir (Tamiflu) để điều trị. Trong trường hợp Oeltamivir không có hiệu quả, các cơ quan y tế khuyến cáo nên sử dụng Zanamivir (Relenza). Tất cả các loại thuốc khi sử dụng đều phải tuân theo chỉ định của bác sĩ.

Đối với người bệnh sốt cao trên 38 độ, sốt lê dài liên tục lê dài thì nên dùng Paracetamol. Chú ý không nên dùng Aspirin hay những dẫn xuất có salixylat khác, đặc biệt quan trọng không sử dụng cho trẻ nhỏ. Các trường hợp ho khan, ho có đờm, đau cơ khớp … người bệnh chỉ nên điều trị bằng thuốc Codein nếu thiết yếu theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Những ca nhiễm cúm A / H5N1 tiến triển nặng, có tín hiệu sốc nhiễm khuẩn sẽ được chỉ định dùng corticosteroid.

Phòng ngừa cúm A/H5N1

Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, cho đến nay, quốc tế vẫn chưa có vắc xin phòng cúm A / H5N1. Việc tiêm ngừa vắc xin cúm mùa không có công dụng phòng chống lại cúm chủng A / H5N1. Tuy nhiên, tiêm phòng cúm chính là giải pháp can thiệp hiệu suất cao nhằm mục đích tránh sự tiếp xúc giữa virus cúm A / H5N1 với những loại virus cúm khác. Bác sĩ Chính chứng minh và khẳng định, nếu một người không may nhiễm cúm A / H5N1, người này không tiêm vắc xin phòng bệnh cúm hằng năm, thì năng lực cao sẽ có sự phối hợp giữa virus cúm A / H5N1 với những virus cúm khác, tạo ra những chủng virus mới có độc tính cao, lây từ người sang người, khiến dịch bệnh bùng phát với diễn biến phức tạp. Để hạn chế diễn tiến nặng gây ra bởi cúm A / H5N1, đồng thời phòng được nhiều chủng cúm nguy hại khác như cúm A ( H1N1, H3N2 ) và một số ít cúm B, tiêm vắc xin cúm là giải pháp đơn thuần, hiệu suất cao nhất. “ Người có bệnh nền, bệnh mãn tính, cơ địa suy giảm miễn dịch, người già, trẻ nhỏ từ 6 tháng tuổi … cần tiêm phòng vắc xin cúm khá đầy đủ và đúng lịch. Do virus cúm liên tục có sự biến hóa theo từng năm, nên vắc xin cúm được khuyến nghị tiêm mỗi năm một lần. Ngoài ra, người mắc cúm cần tuân thủ những thói quen vệ sinh cá thể, tiếp tục rửa tay bằng xà phòng, tránh tiếp xúc với người hoài nghi mắc bệnh cúm. Không tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt quan trọng là thuốc kháng virus như Tamiflu mà phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ ” – bác sĩ Bạch Thị Chính cho biết thêm. Hiện nay, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng cho Trẻ em và Người lớn VNVC có vừa đủ những loại vắc xin phòng bệnh cúm ( cúm A / H1N1, cúm A / H3N2 và cúm B ) với giá tiền cạnh tranh đối đầu, cam kết bình ổn giá trên toàn mạng lưới hệ thống gồm :

  • Vắc xin cúm Vaxigrip ( Pháp )
  • Vắc xin cúm Influvac ( Hà Lan )
  • Vắc xin cúm GC Flu ( Nước Hàn )
  • Vắc xin cúm Ivacflu ( Nước Ta )

Hệ thống VNVC luôn hướng đến sự tiện nghi cho tổng thể Quý khách hàng, thao tác từ 7 h30 – 17 h tổng thể những ngày trong tuần, kể cả thứ 7 và chủ nhật. VNVC luôn sẵn sàng chuẩn bị tương hỗ vướng mắc, lo ngại của người mua trải qua tổng đài Giao hàng 24/7 qua số điện thoại cảm ứng 028.7300.6595 hoặc fanpage VNVC – Trung tâm tiêm chủng Trẻ em và Người lớn. Với nguồn vắc xin phong phú, được nhập khẩu chính hãng từ những đơn vị chức năng sản xuất vắc xin số 1 quốc tế, quy trình tiến độ tiêm chủng khép kín 5 bước khoa học với vừa đủ tiện lợi như phòng khám, phòng tiêm hạng sang, khu đi dạo trong nhà thoáng rộng, khu vực sảnh chờ thoáng mát, phòng cho con bú, phòng thay bỉm tã không tính tiền, wifi, nước uống sạch, sạc điện thoại cảm ứng, giữ xe … không tính tiền. VNVC đang trở thành điểm tiêm chủng uy tín, văn minh và an toàn và đáng tin cậy số 1 Nước Ta lúc bấy giờ. Quý khách đặt vắc xin phòng bệnh cúm hoặc những vắc xin quan trọng khác trải qua những cách :

Thời gian làm việc VNVC