Nghịch lý Web 3.0

Web 3.0 hướng đến Internet phi tập trung chuyên sâu nhưng những gì diễn ra cho thấy nó hoàn toàn có thể đưa người dùng về lại một phiên bản khác của Web 2.0 .Web 3.0 – thuật ngữ chỉ thế hệ thứ ba của Internet, được thiết kế xây dựng trên nền tảng phi tập trung chuyên sâu – đang trở thành cơn sốt mới trong giới công nghệ tiên tiến khi lôi cuốn hàng trăm triệu USD từ những quỹ góp vốn đầu tư lớn .Thống kê của Cryptopolitan cho thấy trong quý tiên phong của năm, những công ty khởi nghiệp Web 3.0 nhận được hơn 173 triệu USD. Trong khi đó, cả năm 2020 chỉ có khoảng chừng 20 triệu USD được rót vào thị trường này. Web 3.0 từ một khái niệm mơ hồ đang trở thành ván cược mới của những quỹ góp vốn đầu tư .
Web 3.0 là gì?

 

Bạn đang đọc: Nghịch lý Web 3.0

Web 3.0 là gì ?
Web 3.0 là gì ? Video : Công Giang
Web 2.0 lúc bấy giờ được cho phép mọi người đọc, tạo nội dung, san sẻ thông tin trực tuyến, nhưng tài liệu của người dùng nằm trong tay những hãng Internet lớn như Google, Facebook, Apple … Còn với Web 3.0, người dùng nắm quyền sở hữu, trấn áp tài liệu, danh tính và số phận của chính họ .

Theo Forbes, dù luôn nhấn mạnh quyền sở hữu của người dùng, có một nghịch lý là việc các quỹ đầu tư sớm đổ hàng triệu USD vào Web 3.0 cho thấy họ mới thật sự là những người có quyền quyết định trong thế hệ tiếp theo của Internet. Có nghĩa, quyền lực có thể vẫn nằm trong tay số ít thay vì “phi tập trung” như khẩu hiệu Web 3.0 đang hướng đến.

Một ví dụ nổi bật nhất về nghịch lý này là cuối năm 2021, nền tảng thanh toán giao dịch NFT lớn nhất quốc tế Opensea muốn IPO nhưng vấp phải sự phản đối của hội đồng. Sau đó, một tổ chức triển khai phi tập trung chuyên sâu mang tên OpenDAO được xây dựng với mục tiêu thôi thúc sự tăng trưởng của NFT và tương hỗ những người tham gia vào thị trường Opensea .OpenDAO sau đó phát hành không lấy phí token SOS cho hội đồng. Nhưng việc phát hành lại bị rơi vào bẫy đầu tư mạnh. Cộng đồng đặt câu hỏi về việc ai sẽ là người thật sự điều tiết OpenDAO khi 50 % token được đội ngũ quản trị dự án Bất Động Sản nắm giữ .DAO là một cấu trúc đại diện thay mặt cho ý thức phi tập trung chuyên sâu và mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính tiền điện tử mới nổi. Trong quy mô DAO, tổng thể những người sở hữu token đều có quyền biết quyết. Nhưng trong thực tiễn, những ” cá voi ” nắm giữ nhiều token vẫn có lời nói quyết định hành động. Như vậy, những nhà đầu tư lại đưa Internet trở về quy mô tương tự như Web 2.0 để tối ưu hóa quyền lợi. Đó là nguyên do vì sao triệu phú Elon Musk và Jack Dorsey liên tục chỉ trích những người hô hào thiết kế xây dựng Web 3.0. Cả hai cho rằng Web 3.0 chỉ là một mánh lới kinh doanh thương mại .Mục đích sinh ra khởi đầu của Web 3.0 là là chống lại những gã khổng lồ thống trị Internet. Những người ủng hộ cho rằng những nền tảng trực tuyến lúc bấy giờ mang tính tập trung chuyên sâu quá cao, bị chi phối bởi những hãng công nghệ tiên tiến như Apple, Amazon, Google hay Facebook. Họ tàng trữ vô số tài liệu và thông tin cá thể trên khắp quốc tế, khiến người dùng khó hoàn toàn có thể tin yêu .Tuy nhiên, việc Meta và Microsoft công bố tham gia vào Web 3.0 làm dấy lên lo lắng rằng khuynh hướng này đơn thuần chỉ là một khu vườn khác của Web 2.0 và quyền trấn áp sau cuối vẫn nằm trong tay Big Tech .Tim O’Reilly, một trong những bộ não trí tuệ số 1 của Thung lũng Silicon và là người đưa ra khái niệm Web 2.0, tin rằng Web 3.0 sẽ chỉ thật sự Open khi khủng hoảng bong bóng tiền mã hóa vỡ tung .

“Web 2.0 không đơn thuần là một con số, đó là phiên bản thứ hai của web sau thất bại dotcom. Tiền điện tử trước tiên phải thất bại như bong bóng dotcom – sự kiện từng làm chấn động cả ngành công nghệ khi giá cổ phiếu liên quan ở thập niên 1990 được thổi phồng quá mức và sụp đổ nhanh chóng. Tôi không nghĩ bước tiến tiếp theo của Internet là Web 3.0, cho đến khi tiền mã hóa bị phá vỡ. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể thấy điều gì tồn tại lâu dài”, O’Reilly nói trên CBS Moneywatch hồi tháng 2.

Hiện Web 3.0 vẫn ở quy trình tiến độ đầu tăng trưởng và sống sót nhiều xích míc, tranh cãi. Forbes dẫn lời tiến sỹ kinh tế tài chính Tascha Che rằng hiện mới chỉ có 180 triệu địa chỉ Ethereum đang được dùng cho việc liên kết những ứng dụng Web 3.0. Với vận tốc tăng trưởng như vậy, sẽ mất tối thiểu 5 năm nữa để đạt được một tỷ người dùng và khi đó Web 3.0 mới thật sự hiện hữu trong đời sống .

Khương Nha