- Dex là gì?
- Nguyên lý hoạt động của Dex
- Ưu và nhược điểm của Dex
- Sự khác biệt giữa Dex và Cex
- Top 5 sàn Dex có volume lớn nhất nhất hiện nay
- Một số câu hỏi thường gặp về Dex
Tóm Tắt
Sàn Dex là gì?
Dex (Decentralized Exchange) hay còn gọi là sàn phi tập trung, là nền tảng giao dịch các loại tiền điện tử được vận hành dưới hình thức phi tập trung và dựa trên công nghệ blockchain.
Khác với các sàn Cex (Centralized Exchange), Dex hoạt động độc lập thông qua mạng lưới ngang hàng, cho phép các giao dịch diễn ra mà không phụ thuộc vào bất kỳ bên thứ ba trung gian nào. Điều này cũng có nghĩa là người dùng được nắm toàn quyền kiểm soát lượng tài sản kỹ thuật số của mình gửi lên sàn, đồng thời tránh được những rủi ro không may có thể xảy ra.
Nguyên lý hoạt động của sàn Dex
Với hình thức phi tập trung, Dex được vận hành dựa vào một số hợp đồng thông minh cùng những thuật toán đặc biệt nhằm mục đích thiết lập mốc giá cho các loại tiền điện tử khác nhau trên nền tảng. Hơn nữa điều này cũng góp phần giúp sàn Dex xử lý quá trình giao dịch trên mạng lưới blockchain trong thời gian ngắn, đồng thời tạo ra các nhóm thanh khoản để nhà đầu tư có thể staking tài sản kỹ thuật số và đổi lấy phần thưởng.
Cách hoạt động của CEX và DEX
Là một sản phẩm trong không gian DeFi rộng lớn, Dex chủ yếu được xây dựng trên các mã nguồn mở, cho phép người dùng toàn quyền quản lý tiền điện tử của họ mà không phụ thuộc vào sàn. Tức là khi người tham gia sử dụng sàn, trước hết họ phải tạo một ví riêng và lưu kỹ private key, sau đó mới chuyển tài sản lên các Dex. Điều này cho thấy sàn không hề nắm giữ các khóa bảo mật, quyền sở hữu tài sản hoàn toàn thuộc về người dùng.
Trong khi đó đối với sàn Cex, để thực hiện các giao dịch người dùng phải thực hiện các bước KYC (xác minh danh tính) và nhiều thủ tục phức tạp khác mới có thể chuyển tiền của mình lên sàn. Lúc này sàn sẽ lưu các thông tin cá nhân cũng như một số yếu tố bảo mật cho tài khoản của bạn. Hơn nữa mặc dù người dùng vẫn có thể giao dịch tiền điện tử bình thường, song tài sản này thuộc quyền quản lý của sàn. Chính điều đó cũng dẫn đến những rủi ro cho người dùng khi sàn gặp sự cố.
Ưu và nhược điểm của Dex
Ưu điểm
- Tính ẩn danh: Các sàn Dex không yêu cầu người dùng KYC và cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân của họ. Điều này sẽ giúp họ tránh khỏi nguy cơ rò rỉ danh tính của mình.
- Tính bảo mật: Vì hoạt động trên mạng lưới blockchain phi tập trung và cho phép người dùng nắm giữ private key nên các sàn Dex đảm bảo tính bảo mật cao. Tính năng này khác với các sàn Cex khi liên tục bị hacker tấn công và phải gánh chịu những thiệt hại nghiêm trọng.
- Quyền kiểm soát: Với sàn giao dịch phi tập trung, người dùng trực tiếp nắm giữ, quản lý tài sản của mình mà không cần thông qua bên trung gian thứ 3 nào. Do đó, họ có thể toàn quyền quyết định số tiền điện tử của mình và tiến hành giao dịch ngang hàng.
- Giao dịch token không phổ biến: Điều đặc biệt đối với sàn Dex là cho phép người dùng có thể giao dịch cả những token không được niêm yết trên sàn Cex, chỉ cần đảm bảo lượng cung và cầu là được.
Nhược điểm
- Tính thanh khoản: Tính năng này phụ thuộc vào số lượng người dùng và khối lượng giao dịch. Vì vậy một số sàn Dex nhỏ mới ra mắt chưa được bao lâu sẽ có tính thanh khoản kém hơn so với các sàn Cex, bởi chúng sở hữu lượng người dùng ít và không có đủ cung và cầu đối với một số loại tiền điện tử mà bạn muốn giao dịch.
- Giao dịch tiền fiat: Cho đến hiện tại, các sàn Dex chỉ cho phép thực hiện các giao dịch bằng tiền điện tử, không có tính năng trao đổi tiền fiat và không liên kết với thẻ ngân hàng trong khi Cex lại sử dụng cả hai hình thức tiền tệ này.
- Độ trễ giao dịch: xét về tốc độ giao dịch, có thể nói đây là điểm yếu của các sàn phi tập trung. Điều này là bởi các giao dịch đều diễn ra on-chain trên các blockchain khác nhau, cần đợi sự xác nhận từ nhiều node trong mạng lưới để thông qua. Quá trình này sẽ khá mất thời gian so với việc giao dịch trực tiếp trên sàn Cex.
- Chi phí giao dịch: Phí giao dịch trên các sàn Dex có thể cao hơn bình thường khi mạng lưới bị tắc nghẽn hay là lúc mà bạn đang sử dụng sổ lệnh trên chuỗi.
Sự khác biệt giữa DEX và CEX
Mặc dù cả hai hình thức sàn giao dịch này đều được thiết lập để phục vụ cho quá trình trao đổi các tài sản tiền điện tử của người dùng ở khắp mọi nơi trên thế giới, nhưng mỗi một loại sàn đều sở hữu những đặc điểm khác biệt. Dưới đây là bảng so sánh về sự khác nhau giữa Dex và Cex dựa trên một số tiêu chí:
Sự khác biệt giữa CEX và DEX
Top 5 sàn Dex có volume lớn nhất hiện nay
Với sự bùng nổ của công nghệ tiên tiến blockchain cũng như khoảng trống DeFi to lớn, thế cho nên ngày càng có nhiều sàn thanh toán giao dịch phi tập trung chuyên sâu được ra đời với nhiều nâng cấp cải tiến hơn trước đó. Trong bài viết này, mình sẽ đề cập đến Top 5 sàn Dex có khối lượng thanh toán giao dịch nhiều nhất trong bảng xếp hạng của CoinGecko tính đến thời gian viết bài nhé !
Top 5 sàn Dex có volume lớn nhất hiện nay. (Nguồn: CoinGecko)
Uniswap
Uniswap là một giao thức tạo lập thị trường tự động (AMM – Automated Market Maker) và là một trong những Dex phổ biến nhất hiện nay, được vận hành trên blockchain Ethereum.
Uniswap được xem là giải pháp cho các giao dịch token ERC20 khi cho phép quá trình này diễn ra một cách nhanh chóng và hiệu quả mà không cần thông qua bất kỳ bên trung gian thứ 3 nào.
Kể từ năm 2018 cho đến nay, nền tảng này đã cho ra mắt 3 phiên bản chính thức gồm V1, V2 và V3. Trong đó 2 phiên bản sau cùng đều lọt top các sàn Dex có volume lớn trên Coingecko. Tuy nhiên giữa 2 phiên bản này có sự khác biệt và những cải tiến vượt trội hơn hẳn so với V1.
- Uniswap V2: Cho phép swap các token ERC20 nhanh chóng đồng thời áp dụng việc LP tạo thị trường và duy trì thanh khoản không giới hạn.
- Uniswap V3: Với tính năng thanh khoản tập trung đã đem lại cả lợi ích cho người cung cấp thanh khoản và cả người dùng khi cung cấp thanh khoản trong một khoảng giá nhất định. Ngoài ra, phiên bản mới nhất này còn giúp giảm đáng kể phí giao dịch trên Ethereum bằng cách áp dụng giải pháp Optimism.
PancakeSwap V2
PancakeSwap là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) hoạt động trên Binance Smart Chain (BSC), đồng thời là một AMM có khối lượng giao dịch chỉ thua Uniswap V3 tính đến thời điểm hiện tại. Nền tảng này cho phép người dùng dễ dàng trao đổi các token BEP20 từ mạng lưới BSC Binance và thu về khoản lợi nhuận nhất định từ việc tạo thanh khoản, staking hay farm,…
Sàn giao dịch phi tập trung PancakeSwapPancakeSwap V2 có nhiều sự đổi khác so với phiên bản bắt đầu. Đó là việc quy đổi và tập hợp những hợp đồng mưu trí nhằm mục đích mục tiêu cải tổ những tặng thêm và giảm phí thanh toán giao dịch kể từ hồi tháng 4 năm nay. Ngoài ra, trong phiên bản nâng cấp cải tiến này, số lượng token CAKE của mạng lưới hệ thống sẽ được update sau mỗi lần người dùng triển khai Swap .
Xem thêm: Hướng dẫn sử dụng sàn PancakeSwap.
Trader Joe
Trader Joe là một AMM và là sàn giao dịch phi tập trung được vận hành trên mạng lưới blockchain Avalanche. Sàn Dex này được xem như là một bản fork của Uniswap trên Ethereum và là đối thủ của Pangolin (một AMM khác trên Avalanche).
Xem thêm: Curve Finance (CRV) là gì? Tìm hiểu thông tin chi tiết về dự án Curve Finance và token CRV
Với sứ mệnh trở thành nền tảng tổng hợp và mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng, Trader Joe đã tích hợp thêm một số tính năng nổi bật như Yield Farming, Lending, Staking,…
Ngoài ra, dự án Bất Động Sản sẽ tập trung chuyên sâu tăng trưởng hệ sinh thái và xử lý những yếu tố về DeFi gồm có hiệu suất cao sử dụng vốn, sổ lệnh trên chuỗi, lệnh số lượng giới hạn và những công cụ phái sinh .
Biswap
Biswap là một nền tảng giao dịch phi tập trung, cho phép người dùng trao đổi token BEP-20 trên mạng Binance Smart Chain với mức phí thấp nhất thị trường tiền điện tử cho đến hiện tại, chỉ với 0.1%. Biswap được ra mắt với mục tiêu trở thành chuẩn mực cho các DEX và là DEX hàng đầu trong không gian crypto.
Nền tảng phi tập trung trên Binance Smart Chain – BiswapNgoài ra, nền tảng này hứa hẹn sẽ mang lại giá trị đích thực, sự công minh và nâng cấp cải tiến cho nền kinh tế tài chính phi tập trung chuyên sâu trải qua những mẫu sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao. Biswap được cho phép người dùng kiếm được doanh thu trải qua việc staking token vào những Liquidity pool, farming hay tham gia những Launch Pool … .
Một số câu hỏi thường gặp về Dex
Người mới nên sử dụng sàn DEX hay sàn CEX?
Nếu bạn là một newbie mới tham gia vào thị trường crypto, tốt nhất là hãy bắt đầu sử dụng các sàn Cex trước. Đó là bởi giao diện của các sàn Cex khá thân thiện với người dùng, dễ hiểu và cho phép giao dịch cả tiền fiat nên sẽ thuận tiện cho việc bắt đầu làm quen với cách mua bán tài sản kỹ thuật số cơ bản nhất.
Sau khi đã thành thạo với sàn Cex, lúc này bạn có thể tìm hiểu và sử dụng thêm các sàn Dex để khám phá các tính năng mới của các sàn phi tập trung so với Cex.
Sàn DEX có tích hợp với các ví cứng hay không?
Đến thời điểm hiện tại thì một số sàn giao dịch phi tập trung đã cung cấp tính năng tích hợp với ví cứng của người dùng, cụ thể như Ledger Nano S hay Trezor. Người dùng có thể gửi tài sản trực tiếp từ ví cứng của mình lên sàn Dex thông qua các hợp đồng thông minh. Điều này góp phần giúp tăng cường tính bảo mật cho các giao dịch diễn ra trên nền tảng.
Sàn DEX có dễ bị hacker tấn công hay không?
So với các sàn giao dịch tập trung – “miếng mồi ngon” của vô số các hacker thì sàn Dex có tính bảo mật cao hơn rất nhiều bởi hoạt động dựa trên cuốn sổ cái phân tán blockchain và không phụ thuộc vào bất cứ bên trung gian nào. Ngoài ra sàn Dex còn được vận hành với các smart contract cùng hệ thống khóa bảo mật phức tạp nên việc hacker tấn công sàn không phải là điều dễ dàng.
Tuy nhiên, với trình độ hack ngày càng cao siêu của những kẻ tấn công thì việc đảm bảo an toàn của sàn Dex vẫn không thể khẳng định chắc chắn 100%. Người dùng nên thận trọng khi thực hiện các giao dịch và lưu kỹ private key ví của mình để tránh gặp phải những rủi ro dẫn đến mất tiền.
Tổng kết
Sàn thanh toán giao dịch phi tập trung chuyên sâu ngày càng nổi lên trong những năm gần đây với những nâng cấp cải tiến về mạng lưới cũng như tính bảo mật thông tin, bảo đảm an toàn nhằm mục đích mang lại những thưởng thức tốt nhất cho người dùng .Mặc dù vẫn còn khá “ non trẻ ” so với những sàn Cex đã sinh ra lâu trước đó, nhưng Dex vẫn hứa hẹn nhiều tiềm năng tăng trưởng và cạnh tranh đối đầu với những sàn tập trung chuyên sâu trong toàn cảnh khoảng trống DeFi có xu thế bùng nổ can đảm và mạnh mẽ. Hy vọng trong tương lai những sàn Dex sẽ dần khắc phục được một số ít hạn chế, phân phối thêm nhiều tính năng mới và lôi cuốn được lượng người dùng phần đông hơn .
Như vậy, với các thông tin MarginATM đã chia sẻ, chắc là bạn đã hiểu rõ Dex là gì và những đặc điểm ưu việt của sàn giao dịch phi tập trung rồi đúng không nào. Đừng quên theo dõi chuyên mục Dành cho người mới của MarginATM để cập nhập các kiến thức cơ bản cần biết cho người mới tham gia thị trường nhé!
Ngoài ra, bạn hãy theo dõi và tham gia nhóm chat để cập nhật tin tức nóng hổi cũng như thảo luận về thị trường crypto cùng đội ngũ MarginATM qua các kênh: Telegram Chanel, Tiktok, Youtube, Facebook và Twitter.
Nếu có bất kể vướng mắc nào bạn hoàn toàn có thể để lại phản hồi dưới bài viết, đội ngũ MarginATM sẽ phản hồi bạn sớm nhất hoàn toàn có thể. Hẹn gặp lại bạn ở những bài viết sau !
#DEX #Defi
Source: https://final-blade.com
Category: Tiền Điện Tử – Tiền Ảo
